Bài 22: Sự đa dạng của thế giới sinh vật. Các đới thiên nhiên trên Trái Đất. Rừng nhiệt đới – CD

– Sinh vật bao gồm cả thá»±c vật, động vậy, vi sinh vật và các dạng sống khác. Chúng tồn tại ở trong đất, trong nước và trong không khí. Sá»± đa dạng của sinh vật không ổn định mà luôn thay đổi, có thể tăng lên hoặc giảm đi do sá»± tác động của môi trường sống và tác động của con người.

– Các nhà khoa học ước tính có khoảng 10 triệu đến 14 triệu loài sinh vật sống trên bề mặt Trái Đất. Trong đó có khoảng 4 000 loài thú, hÆ¡n 6 000 loài bò sát, hÆ¡n 9000 loài chim, hÆ¡n 30 000 loài cá, hÆ¡n 15000 loài thá»±c vật trên cạn,…

-Trên lục địa, thực vật và động vật đều rất đa dạng, nhưng tập trung chủ yếu ở đới nóng và đới ôn hòa. Ở đới lạnh và vùng có độ cao từ 6 000m trở lên, sinh vật chủ yếu là các loài đặc hữu.

– Ở biển và đại dÆ°Æ¡ng, thá»±c vật chủ yếu là các loài rong, tảo sống gần bờ, động vật rất phong phú và đa dạng do môi trường sống ở biển và đại dÆ°Æ¡ng ít bị biến động hÆ¡n so với trên đất liền. Chúng sống ở tất cả các tầng của đại dÆ°Æ¡ng, kể cả ở các vùng biển khÆ¡i sâu tới vùng vá»±c thẳm đáy đại dÆ°Æ¡ng. Ước tính động vật, thá»±c vật ở biển và đại dÆ°Æ¡ng có khoảng 200 000 loài, riêng cá biển có khoảng trên 19 000 loài.

– Các đới thiên nhiên trên Trái Đất được hình thành trên cÆ¡ sở sá»± khác biệt về nhiệt độ và độ ẩm. Từ các vòng đai nhiệt, người ta chia bề mặt Trái Đất ra thành các đới thiên nhiên.

– Đới nóng nằm trong khoảng từ 30^oN, có nhiệt độ cao và lượng mÆ°a lớn. rừng nhiệt đới phát triển mạnh với các loài thá»±c vật và động vật vô cùng phong phú.

– Hai đới ôn hòa nằm trong khoảng từ 30^oB đến 60^oB và từ 30^oN đến 60^oN. Đới ôn hòa có nhiệt độ trung bình, các mùa trong năm rõ rệt nên thiên nhiên cÅ©ng thay đổi theo mùa. Thá»±c vật chủ yếu là rừng lá kim, rừng hỗn hợp, rừng lá rộng, thảo nguyên,… Động vật đa dạng về cả số loài và số lượng mỗi loài.

– Hai đới lạnh nằm trong khoảng từ 60^oB đến cá»±c Bắc và từ 60^oN đến cá»±c Nam. Nhiệt độ thấp, lượng mÆ°a ít làm cho thá»±c vật ở đây nghèo nàn hÆ¡n, chủ yếu có rêu, địa y, cỏ và cây bụi,… động vật chỉ có một số loài chịu được lạnh nhÆ° tuần lộc, chồn Bắc Cá»±c, chim cánh cụt,…

– Rừng nhiệt đới phân bố chủ yếu ở hai bên xích đại, mở rộng đến khoảng hai chí tuyến, chỉ có một số nÆ¡i nhÆ° chân núi Hi-ma-lay-a và chân núi An-Đet vượt qua giới hạn này, đến khoảng vÄ© tuyến 30^o.

– Rừng nhiệt đới được mệnh danh là lá phổi xanh của Trái Đất và chiếm hÆ¡n một ná»­a số loài trên Trái Đất.

– Rừng nhiệt đới có cấu trúc tầng tác phức tạp, đó là do nguồn ánh sáng, nhiệt ẩm dồi dào, đất cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho các loài cây phát triển.

Hãy kể tên một số loài thực vật, động vật sống trên lục địa, ở biển, đại dương và ở vùng Bắc Cực.

Hướng dẫn giải:

– Dá»±a vào hiểu biết của bản thân và liên hệ kiến thức thá»±c tế qua các nguồn thông tin nhÆ° báo chí hoặc internet.

Lời giải chi tiết:

– Một số loại thá»±c vật, động vật sống trên lục địa: 

+ Thá»±c vật: cây tre, cây cao su, cây lúa,…

+ Động vật: chuột, trăn, rắn, bò, ngá»±a,….

– Một số loại thá»±c vật, động vật sống ở đại dÆ°Æ¡ng: 

+ Thá»±c vật: các loại tảo, rong biển, san hô,…

+ Động vật: cá, tôm, cua, sò, bạch tuộc, má»±c,…

– Một số loại thá»±c vật, động vật sống ở vùng Bắc Cá»±c: gấu bắc cá»±c, cáo tuyết, cá voi trắng, nhạn bắc cá»±c,…

Quan sát hình 22.2, hãy mô tả cấu trúc của rừng nhiệt đới?

Hướng dẫn giải:

– Dá»±a vào kiến thức phần 2 Các đới thiên nhiên của Trái Đất, kết hợp hình ảnh mô tả cấu trúc của rừng nhiệt đới.

Lời giải chi tiết:

Các đới thiên nhiên trên Trái Đất bao gồm: 

– Đới lạnh.

– Đới ôn hòa.

– Đới nóng.

Câu 1

Đọc thông tin và quan sát hình 22.3, hãy xác định phạm vi phân bố của các kiểu rừng nhiệt đới trên Trái Đất?

Hướng dẫn giải:

– Dá»±a vào kiến thức phần 3 Rừng nhiệt đới, kết hợp hình ảnh 22.3 xác định phạm vi phân bố của các kiểu rừng nhiệt đới trên Trái Đất.

Lời giải chi tiết:

– Phạm vi phân bố của các kiểu rừng nhiệt đới trên Trái Đất: 

Phân bố chủ yếu ở hai bên xích đạo, mở rộng đến khoảng hai chí tuyến, chỉ có một số nơi như chân núi Hi-ma-lay-a và chân núi An-đet vượt qua giới hạn này, đến khoảng vĩ tuyến 30^o.

Câu 2

Quan sát hình 22.5, hãy mô tả cấu trúc của rừng nhiệt đới?

Hướng dẫn giải:

– Quan sát hình 22.5 kết hợp nội dung kiến thức và tuy duy bản thân mô tả cấu trúc rừng nhiệt đới.

Lời giải chi tiết:

– Cấu trúc của rừng nhiệt đới từ thấp đến cao: 

+ Tầng thảm lưới.

+ Tầng dưới tán.

+ Dây leo thân gỗ.

+ Cây thuộc tầng tán chính.

+ Cây thuộc tầng vượt tán.