Bài 1: Hệ thống kinh, vĩ tuyến và tọa độ địa lí – CTST

– Kinh tuyến là các đường nối cực Bắc với cực Nam trên bề mặt quả Địa Cầu.

– Vĩ tuyến là các vòng tròn bao quanh quả Địa Cầu, song song với đường Xích đạo.

– Kinh tuyến gốc là kinh tuyến được đánh số 0°, đi qua Đài thiên văn Grin-uých ở ngoại ô Luân Đôn (Anh).

– Vĩ tuyến gốc hay Xích đạo (0°), chia quả Địa Cầu thành hai bán cầu: bán cầu Bắc và bán cầu Nam.

– Tọa độ địa lí của một điểm là kinh độ và vĩ độ của điểm đó trên bản đồ hay quả Địa Cầu.

– Khi viết tọa độ địa lí của một điểm, ghi vĩ độ trước và kinh độ sau.

Kinh tuyến và vĩ tuyến đều là những đường thẳng song song cách đều nhau. Các kinh tuyến, vĩ tuyến vuông góc với nhau.

Hình bên trái: Kinh tuyến là những đường thẳng chụm lại ở cực, vĩ tuyến là những cung tròn đồng tâm.

Hình bên phải: Kinh, vĩ tuyến gốc là những đường thẳng; các kinh, vĩ tuyến còn lại là những đường cong.

Dựa vào thông tin bài học và hình 1.1, em hãy xác định: kinh tuyến gốc, các kinh tuyến Đông, các kinh tuyến Tây, vĩ tuyến Bắc, vĩ tuyến Nam, Xích đạo, bán cầu Bắc, bán cầu Nam.

Phương pháp giải:

Dựa vào hình 1.1 và thông tin trong mục 1.

Hướng dẫn giải:

– Kinh tuyến gốc (0o): được quy ước là kinh tuyến đi qua Đài thiên văn Grin-uých (nằm ở ngoại ô thành phố Luân Đôn, thủ đô nước Anh).

– Các kinh tuyến Đông: những kinh tuyến nằm ở phía đông của kinh tuyến gốc đến kinh tuyến 180o

– Các kinh tuyến Tây: những kinh tuyến nằm ở phía tây của kinh tuyến gốc đến kinh tuyến 180o

– Vĩ tuyến Bắc: những vĩ tuyến nằm ở bán cầu Bắc (từ Xích đạo đến cực Bắc).

– Vĩ tuyến Nam: những vĩ tuyến nằm ở bán cầu Nam (từ Xích đạo đến cực Nam).

– Bán cầu Bắc: nằm phía bắc Xích đạo.

– Bán cầu Nam: nằm phía nam Xích đạo.

Quan sát hình 1.2, hãy xác định tọa độ địa lí của các điểm A, B, C, D.

Phương pháp giải:

Quan sát hình 1.2 xác định tọa độ các điểm A, B, C , D theo điểm cực Đông, Tây, Nam, Bắc.

Hướng dẫn giải:

– Điểm A (400B, 800Đ).

– Điểm B (200B, 400Đ).

– Điểm C (400N, 200Đ).

– Điểm D (200N, 400T).

Dựa vào nội dung mô tả lưới kinh, vĩ tuyến của bản đồ thế giới (hình 1.3 a), hãy mô tả đặc điểm lưới kinh, vĩ tuyến của các hình còn lại (hình 1.3 b và 1.3 c).
Hình 1.3 a có “Kinh tuyến là những đường thẳng song song cách đều nhau. Vĩ tuyến cũng là những đường thẳng song song và cách đều nhau. Các kinh tuyến, vĩ tuyến vuông góc với nhau”.

Phương pháp giải:

Quan sát hình 1.3 b và 1.3 c và dựa vào nội dung mô tả lưới kinh, vĩ tuyến của bản đồ thế giới (hình 1.3 a).

Hướng dẫn giải:

– Hình 1.3 b: Kinh tuyến là những đường thẳng đồng quy tại 1 điểm tại cực Bắc. Vĩ tuyến là những vòng tròn đồng tâm.

– Hình 1.3 c: Kinh tuyến và vĩ tuyến gốc là những đường thẳng, các kinh tuyến vĩ tuyến còn lại là những đường cong.