Bài 20: Vương quốc Chăm -pa từ thế kỉ II đến thế kỉ X – CTST

– Cuối thế ká»· II, một thủ lÄ©nh người địa phÆ°Æ¡ng tên là Khu Liên đã lãnh đạo nhân dân đánh phá châu thành, giết thức sá»­ Hán, giành được quyền tá»± chủ, lập nước với tên gọi ban đầu là Lâm Ấp.

– Nước Champa ra đời sau cuộc khởi nghÄ©a năm 192 ở huyện Tượng Lâm. Kinh đô đặt tại Shinhapura ( Duy Xuyên, Quảng Nam).

– Về sau, Lâm Ấp tiếp tục mở rộng lãnh thổ về phía Nam, kéo dài đến Ninh Thuận, Bình Thuận ngày nay.

– Cuối thế kỉ IX lãnh thổ Champa mở rộng nhất, bao gồm toàn bộ vùng ven biển, trải dài từ dãy Hoàng SÆ¡n ở phía bắc sông Dinh ở phía nam.

– Cuối thế kỉ X, vÆ°Æ¡ng triều III kết thúc.

– Những hoạt động kinh tế chính của cÆ° dân vÆ°Æ¡ng quốc Champa:

+ Nông nghiệp: trồng lúa nước trên nhiều loại ruộng khác nhau, biết sử dụng công cụ lao động bằng sắt và sức kéo của trâu bò

+ Khai thác khoáng sản, lâm sản: vàng, hổ phách,… nhiều loại lâm sản quý nhÆ° ngà voi, sừng tê giác, nổi tiếng nhất là trầm hÆ°Æ¡ng

+ Khai thác lâm thổ sản, làm đồ gốm, đánh cá, buôn bán.

+ Hoạt động nông nghiệp là hoạt động quan trọng nhất.

* Bởi vì: Ä‘ây còn là ngành nông nghiệp cung cấp lÆ°Æ¡ng thá»±c thá»±c phẩm cho nhu cầu xã hội, lÆ°Æ¡ng thá»±c thá»±c phẩm là yếu tố đầu tiên, có tính chất quyết định sá»± tồn tại phát triển của con người và phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

– Xã hội Champa có những tầng lớp:  

+ Vua là người đứng đầu.

+ Qúy tộc và tu sĩ là những thành phần thuộc tầng lớp quý tộc

+ Nông dân chiếm số đông, làm nông nghiệp, đánh cá và thu kiếm lâm sản, thợ thủ công và nghệ nhân, đánh cá.

– Tôn giáo: theo đạo Bà-la-môn và Phật giáo.

– Âm nhạc và múa phục vụ các nghi lễ tôn giáo đặc sắc.

– Nghệ thuật đặc sắc: tháp chàm, đền, tượng, các bức chạm nổi,…

– Kiến trúc: nhiều công trình kiến trúc đặc sắc còn được bảo tồn đến ngày này (di tích Thánh địa Mỹ SÆ¡n).

Em hãy nêu quá trình phát triển của vương quốc Chăm-pa.

Phương pháp giải:

Nghiên cứu nội dung kiến thức mục: Sá»± ra đời và quá trình phát triển của vÆ°Æ¡ng quốc Chăm-pa. tóm tắt trình bày câu trả lời.

Hướng dẫn giải:

+ Cuối thế kỷ II, một thủ lĩnh người địa phương tên là Khu Liên đã lạnh đạo nhân dân đánh phá châu thành, giết thức sử Hán, giành được quyền tự chủ, lập nước với tên gọi ban đầu là Lâm Ấp

+ Nước Champa ra đời sau cuộc khởi nghĩa năm 192 ở huyện Tượng Lâm. Kinh đô đặt tại Shinhapura ( Duy Xuyên, Quảng Nam)

+ Về sau, Lâm Ấp tiếp tục mở rộng lãnh thổ về phía Nam, kéo dài đến Ninh Thuận, Bình Thuận ngày nay.

+ Cuối thế kỉ IX lãnh thổ Champa mở rộng nhất, bao gồm toàn bộ vùng ven biển, trải dài từ dãy Hoàng Sơn ở phía bắc sông Dinh ở phía nam

+ Cuối thế kỉ X, vương triều III kết thúc.

Câu 1

Em hãy nêu những hoạt động kinh tế chính của cư dân vương quốc Chăm-pa. Hoạt động nào quan trọng nhất? Tại sao?

Phương pháp giải:

Nghiên cứu nội dung kiến thức mục: Kinh tế và tổ chức xã hội rút ra nhận xét và giải thích.

Hướng dẫn giải:

Những hoạt động kinh tế chính của cư dân vương quốc Champa:

+ Nông nghiệp: trồng lúa nước trên nhiều loại ruộng khác nhau, biết sử dụng công cụ lao động bằng sắt và sức kéo của trâu bò

+ Khai thác khoáng sản, lâm sản: vàng, hổ phách,… nhiều loại lâm sản quý nhÆ° ngà voi, sừng tê giác, nổi tiếng nhất là trầm hÆ°Æ¡ng

+ Khai thác lâm thổ sản, làm đồ gốm, đánh cá, buôn bán.

+ Hoạt động nông nghiệp là hoạt động quan trọng nhất.

* Bởi vì: Ä‘ây còn là ngành nông nghiệp cung cấp lÆ°Æ¡ng thá»±c thá»±c phẩm cho nhu cầu xã hội, lÆ°Æ¡ng thá»±c thá»±c phẩm là yếu tố đầu tiên, có tính chất quyết định sá»± tồn tại phát triển của con người và phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Câu 2

Dựa vào sơ đồ 20.4, em hãy cho biết. Xã hội Chăm-pa có những tầng lớp nào? Mô tả công việc của họ.

Phương pháp giải:

Đọc tư liệu 13.5 và thông tin mục tổ chức xã hội kết hợp hiểu biết của bản thân

Hướng dẫn giải:

Xã hội Champa có những tầng lớp:  

+ Vua là người đứng đầu

+ Qúy tộc và tu sĩ là những thành phần thuộc tầng lớp quý tộc

+ Nông dân chiếm số đông, làm nông nghiệp, đánh cá và thu kiếm lâm sản, thợ thủ công và nghệ nhân, đánh cá.

Quan sát các hình từ 20.5 đến 20.7, em hãy nêu những thành tựu văn hóa tiêu biểu của Champa từ thế kỉ II đến thế kỉ X.

Phương pháp giải:

Nghiên cứu trực quan các hình 20.5 đến 20.7 kết hợp kiến thức SGK trả lời câu hỏi

Hướng dẫn giải:

Thành tựu văn hóa tiêu biểu của Champa từ thế kỉ II đến thế kỉ IV:

+ Từ thế kỉ IV, dân tộc Chăm đã có chữ viết bắt nguồn từ chữ Phạn của Ấn Độ.

+ Tôn giáo: theo đạo Bà-la-môn và Phật giáo.

+ Âm nhạc và múa phục vụ các nghi lễ tôn giáo đặc sắc

+ Nghệ thuật đặc sắc: tháp chàm, đền, tượng, các bức chạm nổi,…

+ Kiến trúc: nhiều công trình kiến trúc đặc sắc còn được bảo tồn đến ngày này ( di tích Thánh địa Mỹ Sơn).