Tóm tắt lý thuyết
1.1. Khai thác và sử dụng thiên nhiên
a. Trồng lúa mì ở Nam Phi |
b. Khách du lịch khám phá hoang mạc Xa-ha-ra |
Hình 11.1. Một số hoạt động khai thác thiên nhiên ở châu Phi |
a. Khai thác thiên nhiên ở môi trường xích đạo
– Các hoạt động kinh tế:
- Trồng cây công nghiệp quy mô lớn như: cọ dầu, ca cao,…; cây lương thực: ngô, lúa nước.
- Khai thác khoáng sản: dầu mỏ, bô-xít,…
– Thách thức: diện tích rừng suy giảm, đất đai xói mòn,…
b. Khai thác thiên nhiên ở môi trường nhiệt đới
– Các hoạt động kinh tế:
- Do có hệ động thực vật đa dạng, nên nhiều vườn quốc gia được thành lập nhằm bảo vệ đa dạng sinh học và thu hút khách du lịch,…
- Khai thác khoáng sản: vàng, đồng,…
- Phát triển cây công nghiệp (chè, cà phê,..) và cây ăn quả ở khu vực Đông Nam nóng ẩm.
- Khu vực Nam Xa-ha-ra có các cây trồng như lạc, bông,… và chăn nuôi dê, cừu,…
- Ở vùng ven sa mạc, người dân có các dự án trồng rừng để ngăn chặn sa mạc hóa.
⇒ Tuy vậy, vấn đề thoái hóa đất và nguồn nước là những hạn chế đáng kể của người dân ở đây.
c. Khai thác thiên nhiên ở môi trường hoang mạc
– Hoạt động kinh tế: không diễn ra thuận lợi như các môi trường khác.
- Một số quốc gia đã ứng dụng công nghệ mới để thích nghi với điều kiện khắc nghiệt.
- Xây dựng trang trại ốc đảo
- Nhà máy điện Mặt Trời
- Giải thể thao đua xe trên hoang mạc
- Phát triển dịch vụ, du lịch
d. Khai thác thiên nhiên ở môi trường cận nhiệt
– Các hoạt động kinh tế:
- Phát triển nông nghiệp với các loại cây trồng cận nhiệt: lúa mì, nho, ô liu,… và chăn cừu.
- Phát triển du lịch nghỉ dưỡng với nhiều trung tâm du lịch nổi tiếng: Cai-rô, Kếp-tao,…
- Hoạt động khai thác khoáng sản: dầu khí, vàng, kim cương,…
– Hiện nay, khu vực này đang bị đe dọa bởi hiện tượng hoang mạc hóa, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
Hình 11.2. Đường ống dẫn dầu ở Na-mi-bi-a (Namibia)
1.2. Vấn đề môi trường trong sử dụng tự nhiên
– Châu Phi nổi tiếng với sự đa dạng sinh học của các loài động vật hoang dã. Tuy nhiên, nạn săn trộm, mua bán động vật hoang dã bất hợp pháp làm cho số lượng các loài suy giảm đáng kể.
Hình 11.3. Voi ở vườn quốc gia tại Kê-ni-a
– Châu Phi đã thực thi nhiều chính sách để bảo vệ động vật hoang dã:
- Thành lập vườn quốc gia, các khu bảo tồn tự nhiên, khu dự trữ sinh quyển.
- Tại một số quốc gia, việc săn bắn động vật hoang dã trong danh mục cấp phép với số lượng giới hạn là hợp pháp.
Bài tập minh họa
Câu 1: Người dân châu Phi khai thác thiên nhiên ở môi trường hoang mạc như thế nào?
Hướng dẫn giải
Người dân châu Phi khai thác thiên nhiên ở môi trường hoang mạc như sau:
Khai thác chế biến dầu mỏ, khí tự nhiên. Dùng công nghệ tưới và công nghệ nhà kính để thành lập các trang trại ở ốc đảo, xây dựng nhà máy điện mặt trời, tổ chức các hoạt động du lịch khám phá.
Câu 2: Khi khai thác và sử dụng thiên nhiên ở mỗi môi trường xích đạo cần chú ý điều gì?
Hướng dẫn giải
Khi khai thác và sử dụng thiên nhiên ở mỗi môi trường xích đạo cần lưu ý như sau: diện tích rừng bị suy giảm, đất đai xói mòn.
Trả lời