1. Một số nội dung cần lưu ý
– Các kiểu câu đơn
+ Phân loại câu theo mục đích:
-
Câu nghi vấn
-
Câu trần thuật
-
Câu cầu khiến
-
Câu cảm thán
+ Phân loại câu theo cấu tạo:
-
Câu bình thường
-
Câu đặc biệt
– Các dấu câu:
+ Dấu chấm.
+ Dấu phẩy.
+ Dấu chấm phẩy.
+ Dấu chấm lửng.
+ Dấu gạch ngang
2. Luyện tập
Câu 1. Theo em, có phải cả hai câu sau đây đều là câu nghi vấn không ?
a) Quê chị ở đâu ?
b) Tôi không biết quê chị ở đâu.
Gợi ý làm bài:
Câu a là câu nghi vấn, nhưng câu b là câu trần thuật.
Câu 2. Hãy cho biết trong đoạn trích sau đây tại sao tác giả lại dùng nhiều dấu chấm lửng khi thuật lại lời của chị Nhà trò.
(…) Đi vào bước nữa, tôi gặp một chị Nhà trò đứng bên cạnh một tảng đá cuội, chị Nhà trò này bé nhỏ quá. Khắp người đen tuyền, đôi chỗ có châm một vài điểm vàng tươi. Hai cánh của cô nàng ngắn chùn chùn ; hình như cánh ấy chưa quen mở, chưa quen bay nhiều, chị Nhà trò đứng khóc rưng rức.
Nghe như có điều oan trái chi đây, tôi bèn hỏi :
– Làm sao mà phải đứng khóc ngoài đường, em !
Chị chàng ngẩng đầu lên, trông thấy tôi lại càng bù lu, bù loa :
– Thưa… anh… chúng… nó định… giết em… Hu… Hu… Hu… Anh cứu em… Hu… Hu…
– Ai ? Đứa nào ? Những đứa nào định giết em
– Thưa anh,, họ nhà Nhện… Hu… Hu…
(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)
Gợi ý làm bài:
Dấu chấm lửng biểu thị sự ngắt quãng trong lời nói của nhân vật do quá hoảng sợ.
Câu 3. Đoạn văn sau đây đã được lược đi các dấu câu. Hãy điền các dấu câu thích hợp vào những chỗ cần có.
Chàng mèo mướp mà chàng mèo nào cũng thế không cố ý ăn thịt chuột nhắt bao giờ mèo chỉ bắt những con chuột tiêu yêu đó đế đùa nghịch và để hả cơn cáu kỉnh vì loài chuột nhép cứ bạng nhặng rúc rích trong xó bếp là chỗ nghỉ ngơi của mèo chính những con chuột lớn lại đứng đắn không ầm ĩ đến thế chỉ vì bực mình mà mèo bắt chuột nhắt nhưng chú chuột nhỏ khôn ngoan vẫn hay chạy trốn được đời đời cái giống chuột nhắt tai quái cứ làm rức tai loài mèo.
(Theo Tô Hoài)
Gợi ý làm bài:
Chàng mèo mướp – mà chàng mèo nào cũng thế – không cố ý ăn thịt chuột nhắt bao giờ. Mèo chỉ bắt những con chuột tiêu yêu đó đế đùa nghịch và để hả cơn cáu kỉnh. Vì loài chuột nhép cứ bạng nhặng rúc rích trong xó bếp – là chỗ nghỉ ngơi của mèo. Chính những con chuột lớn lại đứng đắn không ầm ĩ đến thế chỉ vì bực mình mà mèo bắt chuột nhắt. Nhưng chú chuột nhỏ khôn ngoan vẫn hay chạy trốn được. Đời đời cái giống chuột nhắt tai quái cứ làm rức tai loài mèo.
3. Kết luận
Qua bài học này các em cần nắm một số nội dung chính sau:
– Nắm được các kiểu câu đơn.
– Nắm được các dấu câu.
– Vận dụng giải bài tập về các kiểu câu và sử dụng đúng dấu câu thích hợp.