Cửu Long Giang ta ơi – Toán 6 – KNTT

Em hiểu gì về con sông Mê Kông?

Gợi ý:

– Hai lÆ°u vá»±c sông chính của Việt Nam tạo nên hai đồng bằng châu thổ lớn là đồng bằng sông Hồng và sông Mê Kông, hai vá»±a lúa quan trọng đảm bảo an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c cho đất nước. Nước chảy vào cả hai vùng đồng bằng này đều bắt nguồn từ các con sông xuyên biên giới ở thượng nguồn, vì vậy Việt Nam không có toàn quyền kiểm soát lÆ°u lượng. Điều này dẫn đến sá»± phức tạp trong trị thủy so với các con sông nhỏ bắt nguồn từ nội địa. Biến đổi khí hậu, phá rừng, khai thác mỏ và việc xây dá»±ng các đập thủy điện cÅ©ng tác động đáng kể đến chất và lượng tài nguyên nước tại Việt Nam cÅ©ng nhÆ° hạn chế tổng lượng nước hữu ích.

a. Hình ảnh lớp học ở đầu và cuối bài thơ:

* Hình ảnh lớp học ở đầu bài thơ:

– Nhân vật “ta”:

• Là một học sinh, 10 tuổi.
• Hành động: “Mắt ngẩng lên trông bản đồ rá»±c rỡ/NhÆ° đồng hoa bỗng gặp một đêm mơ” gợi một niềm hứng khởi, mông muốn được khám phá của học trò.
• Tâm trạng: “Tim đập mạnh hồn ngây không sao hiểu” gợi cảm giác choáng ngợp trước sá»± rộng lớn của con sông Mê Kông.

– Nhân vật “thầy giáo”:

• “Thầy giáo lớn sao, thước bảng cÅ©ng lớn sao/Gậy thần tiên và cánh tay đạo sĩ”: Hình ảnh người thầy trở nên vÄ© đại, thể hiện sá»± ngưỡng mộ của học sinh với thầy giáo.
• “Đưa ta đi sông núi tuyệt vời”: thầy đã giúp học sinh khám phá được những bài học bổ ích.

* Hình ảnh lớp học ở cuối bài thơ:

– Nhân vật “ta”: đã lớn.

– Nhân vật thầy: đã khuất, “thước bảng to nay thành cán cờ sao” là sá»± hy sinh cho nền độc lập của dân tộc.

b. Hình ảnh sông Mê Kông qua bài giảng của thầy:

– Dòng sông dữ dội:

• Thời gian: trÆ°a hè ngun ngút.
• Cảnh vật quanh sông: cây lao đá đổ, bao bọc bởi các loại cây nhÆ° lan hoang, dứa mật, thông nhá»±a.
• Chảy qua dãy Trường SÆ¡n, thác Khôn.

– Dòng sông êm đềm:

• Thời gian: sáng mùa thu
• Cảnh vật quanh sông: bướm với trời xanh, chim khuyên rỉa cành, sÆ°Æ¡ng đọng long lanh, rừng núi lùi xa, đất phẳng thở chan hòa, sóng tỏa chân trời buồm trắng.
• Mê Kông: Mê Kông chảy, Mê Kông cÅ©ng hát/Chín nhánh Mê Kông phù sa nổi váng/Ruộng bãi Mê Kông trồng không hết lúa/Bến nước Mê Kông tôm cá ngợp thuyền/Mê Kông quặn đẻ/Chín nhánh sông vàng.

=> Con sông cung cấp phù sa màu mỡ cho đất đai, ruộng đồng.

c. Hình ảnh dòng sông gắn bó với con người:

– Vai trò của Mê Kông với người dân Nam Bộ:

• Cung cấp phù sa trồng lúa: Ruộng bãi trồng không hết lúa.
• Cung cấp lượng thủy hải sản: Bến nước tôm cá ngợp thuyền.
• Cung cấp đất trồng cây ăn quả: Sầu riêng thÆ¡m dậy và dừa trÄ©u quả.

– Hình ảnh con người Nam Bộ:

• Chăm chỉ, sÆ°Æ¡ng gió: gối đất nằm sÆ°Æ¡ng, mồ hôi và bãi lầy thành đồng lúa.
• Gắn bó với từng mảnh đất: Thành những tên đọc lên nước mắt đều muốn ứa… Cà Mau.
• Ông cha hy sinh để giữ đất giữ nước cho con cháu: Những mặt đất… chia cắt.

=> Sông Mê Kông gắn bó, đóng góp to lớn cho cuộc sống của con người.

a. Tác giả:

– Nguyên Hồng (1918 – 1982), tên khai sinh là Nguyễn Nguyên Hồng, quê ở thành phố Nam Định.

– Tuổi thÆ¡ của Nguyên Hồng phải trải qua nhiều cay đắng, bất hạnh: thiếu thốn không chỉ về vật chất mà còn về tình cảm gia đình.

– Trước cách mạng, ông sống chủ yếu ở Hải Phòng, trong một xóm lao động nghèo.

– Ngay từ tác phẩm đầu tay, ông đã hướng ngòi bút của mình vào những con người nghèo khổ. Ông được nhận định rằng ông là nhà văn của phụ nữ và trẻ em.

– Sau cách mạng, ông tiếp tục sáng tác bền bỉ. Các tác phẩm của ông thuộc nhiều thể loại khác nhau: tiểu thuyết, kí, thÆ¡ và nổi bật nhất là tiểu thuyết sá»­ thi nhiều tập.

– Một số tác phẩm tiêu biểu:

• Tiểu thuyết: Bỉ vỏ (1938), Cuộc sống (1942), Sóng gầm (1961), Cá»­a biển (bộ tiểu thuyết 4 tập: 1961, 1967, 1973, 1976)…
• Truyện: Hai dòng sữa (truyện ngắn, 1943), Vá»±c thẳm (truyện vừa, 1944), Miếng bánh (truyện ngắn, 1945)…
• Hồi ký: Những ngày thÆ¡ ấu (đăng báo lần đầu năm 1938, xuất bản năm 1940), Một tuổi thÆ¡ văn (1973), Những nhân vật ấy đã sống với tôi (1978)…
• Bộ tiểu thuyết lịch sá»­: Núi rừng Yên Thế (gồm nhiều tập, đang được nhà văn viết dở).

b. Tác phẩm:

– Xuất xứ: Bài thÆ¡ in trong tập Trời xanh, xuất bản năm 1960.

– Thể thÆ¡: Bài thÆ¡ được viết theo thể tá»± do.

– Bố cục: Tìm hiểu theo 3 mạch nội dung chính nhÆ° sau:

+ Hình ảnh lớp học ở đầu và cuối bài thÆ¡.

+ Hình ảnh sông Mê Kông qua bài giảng của thầy.

+ Hình ảnh dòng sông gắn bó với con người.

Bài tập: Từ văn bản Cá»­u Long Giang ta Æ¡i, em hãy viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về hình ảnh dòng sông Cá»­u Long.

a. Hướng dẫn giải:

– Đọc kÄ© lại văn bản Cá»­u Long Giang ta Æ¡i để giải bài tập này.

– Cảm nhận của em có thể là: Yêu mến, tá»± hào,…

b. Lời giải chi tiết:

Đi khắp dải đất cong cong hình chữ S, có biết bao dòng sông hội tụ để cất lên câu hát yêu thÆ°Æ¡ng, để suy tưởng nguồn cội, để gợi nhớ tuổi thÆ¡ êm đềm. Những dòng sông đã chắp cánh cho các thi nhân bay lên cùng với cảm hứng yêu nước, thÆ°Æ¡ng nòi. Dòng sông Cá»­u Long trong “Cá»­u Long Giang ta Æ¡i” là một dòng sông nhÆ° thế. Sông Mê Kông đến với cậu học trò mười tuổi từ trong lớp học lớn lao, từ nÆ¡i bản đồ kì diệu, cậu bé bắt gặp dòng sông mông mênh khiến tim đập mạnh không sao hiểu được. Dòng sông xuất hiện trong vẻ đẹp kì vÄ©, hoang sÆ¡ của thiên nhiên với “cây lao lá đổ”, “tan hoang dứa mật”. Dòng sông được nhân hóa với tiếng hát, với âm thanh ngợi ca trong tình yêu thÆ°Æ¡ng, niềm tá»± hào của thiên nhiên, xứ sở. Và dòng sông ấy mang hÆ¡i thở, linh hồn của một người mẹ, một người mẹ đã quặn đau và sinh ra “chín nhánh sông vàng”, chính là dòng Cá»­u Long Giang của chúng ta. Tác giả đã viết về dòng sông bằng tất cả niềm tá»± hào của người con yêu nước. Cá»­u Long giang – đó không chỉ là dòng sông bồi đắp phù sa cho nhuận màu hoa trái, đó còn là dòng sông của niềm tá»± hào, của tình yêu nước mãnh liệt và thiết tha, nồng hậu.