1. Nội dung bài học
– Mối quan hệ về nội dung giữa các vế câu trong bài, ta có thể liên kết các câu ấy bằng:
+ Quan hệ từ
+ Một số từ ngữ có tác dụng kết nối như: nhưng, tuy nhiên, thậm chí, cuối cùng, ngoài ra, mặt khác, trái lại, đồng thời…
2. Nhận xét
2.1. Giải câu 1 trang 97 SGK Tiếng Việt lớp 5
Câu hỏi:
Mỗi từ ngữ được in đậm dưới đây có tác dụng gì ?
Miêu tả một em bé hoặc một chú mèo, một cái cây, một dòng sông mà ai cũng miêu tả giống nhau thì không ai thích đọc. Vì vậy ngay trong quan sát để miêu tả, người viết phải tìm ra cái mới, cái riêng.
Theo PHẠM HỔ
Hướng dẫn giải:
– Từ hoặc có tác dụng nối một em bé với một chú mèo.
– Cụm từ vì vậy có tác dụng nối câu thứ (1) với câu thứ (2).
2.2. Giải câu 2 trang 97 SGK Tiếng Việt lớp 5
Câu hỏi:
Tìm thêm những từ ngữ mà em biết có tác dụng giống như cụm từ vì vậy ở đoạn văn trên.
Hướng dẫn giải:
Giống với cụm từ vì vậy là:
Tuy nhiên, mặc dù, nhưng, thậm chí, cuối cùng, ngoài ra, mặt khác…
3. Ghi nhớ
Để thể hiện mối quan hệ về nội dung giữa các vế câu trong bài, ta có thể liên kết các câu ấy bằng quan hệ từ hoặc một số từ ngữ có tác dụng kết nối như: nhưng, tuy nhiên, thậm chí, cuối cùng, ngoài ra, mặt khác, trái lại, đồng thời…
4. Luyện tập
4.1. Giải câu 1 trang 98 SGK Tiếng Việt lớp 5
Câu hỏi:
Đọc bài văn sau. Tìm các từ ngữ có tác dụng nối trong ba đoạn văn đầu hoặc bốn đoạn văn cuối.
Qua những mùa hoa
Trên con đường từ nhà đến trường, tôi phải đi qua bờ Hồ Gươm. Lúc có bạn thì chuyện trò tíu tít, có khi đuổi nhau suốt dọc đường. Nhưng khi đi một mình, tôi thích ôm cặp vào ngực, nhìn lên các vòm cây, vừa đi vừa lẩm nhẩm ôn bài.
Vì thế, tôi thường là đứa phát hiện ra bông hoa gạo đầu tiên nở trên cây gạo trước đền Ngọc Sơn. Rồi bông nọ gọi bông kia, bông nọ ganh bông kia, chỉ vài hôm sau, cây gạo đã như một cây đuốc lớn cháy rừng rực giữa trời.
Nhưng khi lửa ở cây gạo sắp lụi thì nó lại “bén” sang những cây vông cạnh cầu Thê Húc. Rồi thì cả một bãi vông lại bừng lên, đỏ gay, đỏ gắt suốt cả tháng tư.
Đến tháng năm thì những cây phượng đón lấy lửa ấy, chạy tiếp cuộc chạy tiếp sức của các loài hoa trong thành phố, báo hiệu những ngày nghỉ hè thoải mái của chúng tôi sắp đến.
Nắng trời vừa bắt đầu gay gắt thì sắc hoa như muốn giảm đi độ chói chang của mình. Hoa phượng màu hồng pha da cam chứ không đỏ gắt như vông như gạo. Đến cái anh bằng lăng thì đã vừa hồng vừa tím. Sang đến anh hoa muồng thì đã ngả hẳn sang sắc vàng chanh.
Nhưng nói chung, đó toàn là những màu sắc rực rỡ như muốn phô hết ra ngoài. Mãi đến năm nay, khi đã lên lớp Năm, đã “người lớn” hơn một tí, tôi mới nhận ra hoa sấu, những chùm hoa nhỏ xíu, sắc chỉ hơi hoe vàng, chìm lẫn vào từng đợt lá non, lẫn với màu nắng dịu.
Đến khi các loài hoa rực rõ như hoa gạo, vông, phượng, bằng lăng, muồng… đã kéo quân qua bầu trời Hà Nội, cây sấu trước của nhà tôi mới lấp ló những chùm quả xanh giòn. Rồi sau đó, quả chín, những quả chín vừa ngọt vừa chua, ngọt một cách e dè, khiêm tốn như tính tình hoa sấu vậy.
Theo VĂN LONG
Hướng dẫn giải:
– Ở đoạn 1 ta thấy từ nhưng có tác dụng nối cấu (1) vối câu (2).
– Ở đoạn 2:
+ Cụm từ vì thế nối đoạn 1
+ Từ rồi nối câu (3) với câu (4)
– Ở đoạn 3:
+ Từ nhưng nối đoạn (2).
+ Từ rồi nối câu (5) với câu (6).
– Ở đoạn 5:
+ Từ đến nối câu (9) với câu (10)..
+ Cụm từ sang đến nối câu (10) với câu (11).
– Cụm từ nhưng nói chung nối đoạn 5 với đoạn 6.
– Cụm từ rồi sau đó nối câu (14) với câu (15) ở đoạn 7.
4.2. Giải câu 2 trang 99 SGK Tiếng Việt lớp 5
Câu hỏi:
Mẩu chuyện vui dưới đây có một chỗ dùng sai từ để nối, em hãy chữa lại cho đúng:
– Bố ơi, bố có thể viết trong bóng tối được không ?
– Bố viết được.
– Nhưng bố hãy tắt đèn đi và kí vào sổ liên lạc cho con.
– ? !
Hướng dẫn giải:
Từ sai ở đây là: Từ nhưng trong câu “Nhưng bố hãy tắt đèn đi và kí vào sổ liên lạc cho con”
Chúng ta có thể thay từ nhưng bằng nhưunxg từ khác như: vậy, vậy thì, thế thì, nếu thế thì, nếu vậy thì.
Sửa lại:
– Bố ơi, bố có thể viết trong bóng tối được không ?
– Bố viết được.
– Vậy (vậy thì, thế thì, nếu thế thì, nếu vậy thì) bố hãy tắt đèn đi và kí vào sổ liên lạc cho con.
5. Tổng kết
Qua bài học này các em cần nắm một số nội dung chính sau:
– Nắm được cách liên kết các câu trong bài bằng từ ngữ nối.
– Vận dụng giải bài tập SGK.