1. Nội dung bài học
– Đọc đoạn văn đã cho và tìm danh từ riêng danh từ chung.
– Nhắc lại quy tắc viết hoa danh từ riêng.
– Chỉ ra các đại từ xưng hô trong đoạn văn đã cho.
2. Câu hỏi và hướng dẫn giải
2.1. Giải câu 1 trang 137 SGK Tiếng Việt lớp 5
a. Câu hỏi: Đọc đoạn văn sau. Tìm danh từ riêng và 3 danh từ chung trong đoạn văn.
– Chị ! – Nguyên quay sang tôi, giọng nghẹn ngào. – Chị… Chị là chị gái của em nhé!
Tôi nhìn em cười trong hai hàng nước mắt kéo vệt trên má:
– Chị sẽ là chị của em mãi mãi !
Nguyên cười rồi đưa tay lên quệt má. Tôi chẳng buồn lau mặt nữa. Chúng tôi đứng như vậy nhìn ra phía xa sáng rực ánh đèn màu, xung quanh là tiếng đàn, tiếng hát khi xa, khi gần chào mừng màu xuân. Một năm mới bắt đầu.
Theo THÙY LINH
b. Hướng dẫn giải:
– Danh từ riêng: Nguyên.
– Danh từ chung: chị gái, tiếng đàn, mùa xuân.
2.2. Giải câu 2 trang 137 SGK Tiếng Việt lớp 5
a. Câu hỏi: Nhắc lại quy tắc viết hoa danh từ riêng đã học.
b. Hướng dẫn giải:
– Chúng ta khi tiến hành viết hoa tên người thì cần phải chú ý đến quy tắc viết hoa của chúng, cụ thể khi viết tên người, tên địa lí Việt Nam, cần viết hoa chữ cái đầu của mỗi tiếng tạo thành tên riêng đó. Ví dụ: Sài Gòn, Vịnh Hạ Long,…
– Khi viết tên người, tên địa lí nước ngoài, cần viết hoa chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành tên đó. Nếu bộ phận tạo thành tên gồm nhiều tiếng thì giữa các tiếng cần có gạch nối. Ví dụ: Pa-ri, A-lếch-xây,…
– Những tên riêng nước ngoài được phiên âm theo âm Hán Việt thì viết hoa giống như cách viết tên riêng Việt Nam. Ví dụ: Lý Bạch, Lỗ Tấn, Quách Mạt Nhược…
2.3. Giải câu 3 trang 137 SGK Tiếng Việt lớp 5
a. Câu hỏi: Tìm đại từ xưng hô trong đoạn văn ở bài tập 1.
b. Hướng dẫn giải:
Các đại từ xưng hô có trong đoạn văn ở bài tập 1: chị, em , tôi, chúng tôi.
2.4. Giải câu 4 trang 138 SGK Tiếng Việt lớp 5
a. Câu hỏi: Tìm trong đoạn văn ở bài tập 1:
(1) Một danh từ hoặc đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai làm gì?
(2) Một danh từ hoặc đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai thế nào?
(3) Một danh từ hoặc đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai là gì?
(4) Một danh từ tham gia bộ phận vị ngữ trong kiểu câu Ai là gì?
b. Hướng dẫn giải:
(1) Liệt kê trong đoạn văn:
– Nguyên (danh từ) quay sang tôi, giọng nghẹn ngào.
– Tôi (đại từ) đi cắm trại với lớp.
(2) Liệt kê trong đoạn văn: Một năm mới (cụm danh từ) bắt đầu.
(3) Liệt kê trong đoạn văn:
– Chị (đại từ gốc danh từ) là chị gái của em nhé!
– Chị (đại từ gốc danh từ) sẽ là chị của em mãi mãi.
(4) Liệt kê trong đoạn văn:
– Chị là chị gái của em nhé.
– Chị là chị gái của em mãi mãi.
-> Danh từ làm vị ngữ – từ chị trong hai câu trên – phải đứng sau từ là.
3. Tổng kết
Sau khi học xong bài này, các em cần nắm một số nội dung chính như sau:
– Nhận diện và phân tích được một số từ loại cụ thể.
– Nắm được các quy tắc viết hoa danh từ riêng.