Bài 3: Biểu đồ đoạn thẳng – Toan7 – CT

– Biểu đồ đoạn thẳng thường được dùng để biểu diễn sự thay đổi của một đại lượng theo thời gian.

– Biểu đồ đoạn thẳng gồm:

+ Trục ngang biểu diễn thời gian

+ Trục đứng biểu diễn đại lượng ta quan tâm

+ Mỗi điểm biểu diễn giá trị của đại lượng tại một thời điểm. Hai điểm liên tiếp được nối với nhau bằng một đoạn thẳng.

+ Tiêu đề của biểu đồ thường ở dòng trên cùng.

Ví dụ:

* Cách vẽ biểu đồ đoạn thẳng:

Bước 1: Vẽ hai trục ngang và dọc vuông góc với nhau

– Trục ngang: Ghi các mốc thời gian

– Trục dọc: Chọn khoảng chia thích hợp với số liệu và ghi số ở các vạch chia

Bước 2:

– Tại mỗi mốc thời gian trên tục ngang, đánh dấu một điểm cách điểm mốc thời gian theo chiều thẳng đứng một khoảng bằng số liệu tại mốc thời gian đó, tương ứng với khoảng chia trên trục dọc

– Vẽ các đoạn thẳng nối từng cặp điểm tương ứng với cặp mốc thời gian liên tiếp, ta được một đường gấp khúc biểu diễn sự thay đổi số liệu theo thời gian.

Bước 3: Hoàn thiện biểu đồ:

– Ghi tên biểu đồ

– Ghi chú các giá trị số liệu tại các đầu đoạn thẳng

– Ghi đơn vị trên 2 trục

Ví dụ: Vẽ biểu đồ đoạn thẳng biểu diễn dữ liệu trong bnagr thống kê dưới đây:

Giải

Dữ liệu trong bảng trên được biểu diễn thành biểu đồ đoạn thẳng như sau:

Biểu đồ đoạn thẳng giúp ta dễ dàng nhận ra xu thế của đại lượng quan tâm theo thời gian.

Ta cần chú ý các đặc điểm sau:

+ Biểu đồ biểu diễn các thông tin về vấn đề gì?

+ Đơn vị thời gian là gì?

+ Thời điểm nào có số liệu cao nhất?

+ Thời điểm nào có số liệu thấp nhất?

+ Số liệu tăng trong những khoảng thời gian nào?

+ Số liệu giảm trong những khoảng thời gian nào?

Ví dụ: Cho biểu đồ đoạn thẳng

Phân tích biểu đồ đoạn thẳng trên như sau:

a) Biểu đồ biểu diễn thông tin về lượng mưa tại tỉnh Đắk Lắk trong 7 ngày đầu tháng 6 năm 2019

b) Đơn vị thời gian là ngày, đơn vị số liêu là mm.

c) Ngày 3 tháng 6 lượng mưa cao nhất (12 mm).

đ) Ngày 2 tháng 6 lượng mưa thập nhất (2 mm)

e) Lượng mưa giảm giữa các ngày 1 – 2; 3 – 4; 5 – 6; 6 – 7.

g) Lượng mưa tăng giữa các ngày 2 – 3; 4 – 5.

Câu 1: Trong các đoạn thẳng tạo thành đường gấp khúc trong biều đồ ở Ví dụ 2, em hãy cho biết:

a) Đoạn nào dốc lên? Đoạn nào dốc xuống?

b) Ngày nào lớp 7A thu gom được trên 100 chai nhựa?

Hướng dẫn giải

a) * Đoạn dốc lên: + Từ thứ Hai đến thứ Ba

+ Từ thứ Ba đến thứ Tư

+ Từ thứ Sáu đến thứ Bảy

+ Từ thứ Bảy đến thứ Chủ nhật

* Đoạn dốc lên: + Từ thứ Tư đến thứ Năm

+ Từ thứ Năm đến thứ Sáu

b) Ngày thứ Bảy và Chủ nhật lớp 7A thu gom được trên 100 chai nhựa.

Câu 2: Hãy phân tích biểu đồ đoạn thẳng sau:

Hướng dẫn giải

+ Biểu đồ biểu diễn lượng mưa trung bình các tháng năm 2019 tại Thành phố Hồ Chí Minh

+ Đơn vị thời gian là tháng, đơn vị số liệu là mm

+ Tháng 9 có lượng mưa trung bình cao nhất

+ Tháng 2 có lượng mưa trung bình thấp nhất

+ Lượng mưa tăng giữa các tháng: 2 – 3 ; 3 – 4; 4 – 5; 5 – 6; 8 – 9.

+ Lượng mưa giảm giữa các tháng: 1 – 2 ; 6 –7 ; 7 – 8; 9 – 10; 10 – 11; 11 – 12.