Tóm tắt lý thuyết
1.1. Tỉ số
a) Tỉ số của 2 số
Ta gọi thương trong phép chia số a cho số b là tỉ số của a và b.
Tỉ số của a và b kí hiệu là a : b (cũng kí hiệu là ).
b)Tỉ số của 2 đại lượng
Tỉ số của 2 đại lượng ( cùng loại và cùng đơn vị đo) là tỉ số giữa 2 số đo của 2 đại lượng đó
Tỉ số của 2 đại lượng thể hiện độ lớn của đại lượng này so với đại lượng kia
Chú ý:
• Phân số thì cả a và b phải là các số nguyên .
• Tỉ số thì a và b có thể là các số nguyên, phân số, hỗn số, số thập phân,…
• Ta thường dùng khái niệm tỉ số khi nói về thương của hai đại lượng cùng loại và cùng đơn vị đo.
1.2. Tỉ số phần trăm của hai đại lượng
Trong thực hành, ta thường dùng tỉ số dưới dạng tỉ số phần trăm với kí hiệu %
a) Tỉ số phần trăm của 2 số
Để tính tỉ số phần trăm của hai số a và b, ta nhân a với 100 rồi chia cho b và viết kí hiệu % vào bên phải kết quả tìm được.
b)Tỉ số phần trăm của 2 đại lượng
Tỉ số phần trăm của 2 đại lượng ( cùng loại và cùng đơn vị đo) là tỉ số phần trăm giữa 2 số đo của 2 đại lượng đó
Bài tập minh họa
Câu 1:
a) Viết tỉ số của: -5 và -7; 23,7 và 89,6; 4 và \(\frac{3}{7}\)
b) Trong các tỉ số đã viết, tỉ số nào là phân số?
Hướng dẫn giải
a) \(\frac{{ – 5}}{{ – 7}}\); \(\frac{{23,7}}{{89,6}}\); \(4:\frac{3}{7}\)
b) Trong các tỉ số trên có \(\frac{-5}{-7}\) là phân số.
Câu 2: Trong không khí, ánh sáng chuyến động với vận tốc khoảng 300 000 km/s, còn âm thanh lan truyền với vận tốc khoảng 343,2 m/s. (Nguồn: https://vi.wikipedia.org)
Tính tỉ số của vận tốc ánh sáng và vận tốc âm thanh.
Hướng dẫn giải
Ta có: Vận tốc chuyển động của ánh sáng là: \(300{\rm{ }}000{\rm{ }}km/s = 300{\rm{ }}000{\rm{ }}000{\rm{ }}m/s\)
Vận tốc chuyển động của ánh sáng là: \(343,2{\rm{ }}m/s\)
Vậy tỉ số của vận tốc ánh sáng và vận tốc âm thanh là: \(\frac{{300{\rm{ }}000{\rm{ }}000}}{{343,2}}\)
Câu 3: Tính tỉ số phần trăm (làm tròn đến hàng phần mười) của 12 và 35.
Hướng dẫn giải
Tỉ số phần trăm của 12 và 35 là:
\(\frac{{12.100}}{{35}}\% \approx 34,3\% \)