Tóm tắt lý thuyết
1.1. Äiá»m. ÄÆ°á»ng thẳng
a) Äiá»m
Dấu chấm nhá» là hình ảnh cá»§a Äiá»m
Quy ưá»c: Khi nói 2 Äiá»m mà không nói gì thêm, ta hiá»u Äó là 2 Äiá»m phân biá»t
b) ÄÆ°á»ng thẳng
ÄÆ°á»ng thẳng không bá» giá»i hạn vá» 2 phÃa
c) Äiá»m thuá»c ÄÆ°á»ng thẳng, Äiá»m không thuá»c ÄÆ°á»ng thẳng
Äiá»m A thuá»c ÄÆ°á»ng thẳng d, kà hiá»u \(A \in d\)
Äiá»m B không ÄÆ°á»ng thẳng d, kà hiá»u là \(B \notin d\)
Có vô sá» Äiá»m thuá»c ÄÆ°á»ng thẳng
d) ÄÆ°á»ng thẳng Äi qua 2 Äiá»m
Có 1 và chá» 1 ÄÆ°á»ng thẳng Äi qua 2 Äiá»m A và B
ÄÆ°á»ng thẳng Äi qua 2 Äiá»m A, B ÄÆ°á»£c gá»i ÄÆ°á»ng thẳng AB hay ÄÆ°á»ng thẳng BA
e) Ba Äiá»m thẳng hà ng
Ba Äiá»m phân biá»t A, B, C cùng thuá»c má»t ÄÆ°á»ng thẳng ÄÆ°á»£c gá»i là ba Äiá»m thẳng hà ng.
Ba Äiá»m phân biá»t D, E, F không cùng thuá»c bất kì má»t ÄÆ°á»ng thẳng nà o ÄÆ°á»£c gá»i là ba Äiá»m không thẳng hà ng.
Trong ba Äiá»m thẳng hà ng, có má»t và chá» má»t Äiá»m nằm giữa hai Äiá»m còn lại.
1.2. Hai ÄÆ°á»ng thẳng cắt nhau. Hai ÄÆ°á»ng thẳng song song
– Nếu hai ÄÆ°á»ng thẳng chá» có má»t Äiá»m chung, ta nói rằng hai ÄÆ°á»ng thẳng Äó cắt nhau. Äiá»m chung ÄÆ°á»£c gá»i là giao Äiá»m cá»§a hai ÄÆ°á»ng thẳng.
– Nếu hai ÄÆ°á»ng thẳng không có Äiá»m chung nà o, ta nói rằng hai ÄÆ°á»ng thẳng Äó song song vá»i nhau. Ta viết a//b hay b//a
1.3. Äoạn thẳng
– Khái niá»m: Äoạn thẳng AB là hình gá»m Äiá»m A, Äiá»m B và tất cả các Äiá»m nằm giữa A và B
– Khi Äoạn thẳng AB bằng Äoạn thẳng CS thì ta kà hiá»u AB = CD
– Má»i Äoạn thẳng có má»t Äá» dà i là má»t sá» dương
– Hai Äoán thẳng bằng nhau thì có Äá» dà i bằng nhau
1.4. Tia
a) Tia
Hình gá»m Äiá»m O và má»t phần ÄÆ°á»ng thẳng bá» chia bá»i Äiá»m O ÄÆ°á»£c gá»i là má»t tia gá»c O (còn ÄÆ°á»£c gá»i là má»t ná»a ÄÆ°á»ng thẳng gá»c O).
b) Hai tia Äá»i nhau
Hai tia chung gá»c Ox và Oy tạo thà nh ÄÆ°á»ng thẳng xy ÄÆ°á»£c gá»i là hai tia Äá»i nhau.
c) Hai tia trùng nhau
Lấy Äiá»m A khác O thuá»c tia Ox.
Tia Ox và tia OA là hai tia trùng nhau.
Chú ý:
Hai tia trùng nhau thì phải có chung Äiá»m gá»c.
1.5. Góc
a) Khái niá»m góc
Góc là hình gá»m hai tia chung gá»c.
b) Äiá»m nằm trong góc
Äiá»m M như trong hình 73 (không thuá»c tia Ox, Oy) ÄÆ°á»£c gá»i là Äiá»m nằm trong góc xOy hay Äiá»m trong cá»§a góc xOy
c) Sá» Äo cá»§a góc
– Má»i góc có má»t sá» Äo. Sá» Äo cá»§a góc bẹt là \({180^0}\)
– Sá» Äo cá»§a má»i góc không vượt quá \({180^0}\)
So sánh hai góc
– Ta so sánh hai góc bằng cách so sánh sá» Äo cá»§a chúng.
– Hai góc bằng nhau nếu sá» Äo cá»§a chúng bằng nhau.
d) Góc vuông, góc nhá»n, góc tù, góc bẹt
– Góc bẹt: Góc có sá» Äo bằng \(180^0\).
– Góc vuông: Góc có sá» Äo bằng \({90^0}\) là góc vuông. Sá» Äo cá»§a góc vuông còn ÄÆ°á»£c kà hiá»u là 1v.
– Góc tù: Góc lá»n hÆ¡n góc vuông nhưng nhá» hÆ¡n góc bẹt là góc tù.
– Góc nhá»n: Góc nhá» hÆ¡n góc vuông là góc nhá»n.
Bà i táºp minh há»a
Câu 1: Cho hai ÄÆ°á»ng thẳng xâx và yây cắt nhau tại má»t Äiá»m O. Biết \(\widehat {xOy} = {45^0}\).
a) TÃnh các góc \(\widehat {x’Oy};\,\,\,\widehat {x’Oy’};\,\,\widehat {xOy’}\).
b) Có nháºn xét vá» Äá» lá»n cá»§a các góc nói trên.
Hưỡng dẫn giải
a) Sá» dụng quan há» giữa các góc ká», bù.
\(\widehat {x’Oy} = {135^0};\,\,\,\widehat {x’Oy’} = {45^0};\,\,\widehat {xOy’} = {135^0}\)
b) Ta có \(\widehat {xOy} = \,\,\widehat {x’Oy’};\,\,\widehat {x’Oy}\, = \widehat {xOy’}\)
Hai ÄÆ°á»ng thẳng cắt nhau tạo thà nh bá»n góc, hợp thà nh 2 cặp góc bằng nhau.
Câu 2: Vẽ hai tia Äá»i nhau Ox, Oy.
a. Lấy \(A \in Ox,\,\,B \in \,\,Oy.\) Viết tên các tia trùng vá»i tia Ay.
b. Hai tia AB và Oy có trùng nhau không? Vì sao?
c. Hai tia Ax và By có Äá»i nhau không? Vì sao?
Hưá»ng dẫn giải
a. Các tia trùng vá»i tia Ay là AO, AB
b. Hai tia AB và Oy không trùng nhau, vì chúng không chung gá»c
c. Hai tia Ax và By không Äá»i nhau, vì chúng không chung gá»c
Trả lời