Soạn bài Đồng giao mùa xuân hay nhất
Video bài giảng Đồng giao mùa xuân – Cánh diều
Trước khi đọc
Câu 1 trang 39 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Khi nghe nói đến cụm từ thơ bốn chữ, ý nghĩ đầu tiên xuất hiện trong tâm trí em là gì? Em biết những bài thơ bốn chữ nào? Hãy chia sẻ cảm xúc của em về một bài thơ bốn chữ.
Trả lời:
– Khi nghe nói đến cụm từ thơ bốn chữ, em nghĩ ngay đến những bài thơ làm theo thể 4 chữ, ngắn gọn và giàu ý nghĩa.
– Em còn nhớ một số bài thơ 4 chữ mà mình đã học:
+ Đôi que đan (Lớp 4)
+ Sắc màu em yêu (Lớp 5)
– Em rất ấn tượng với bài thơ “Sắc màu em yêu”. Bài thơ đã mở ra trước mắt em những hình ảnh đẹp đẽ của quê hương, đất nước, con người, bồi đắp thêm cho em tình yêu quê hương và khiến em nhớ mãi.
Câu 2 trang 39 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Chia sẻ cảm nhận của em về hình ảnh anh bộ đội Cụ Hồ
Trả lời:
Quê em ở trên dải đất miền Trung đầy nắng gió và thiên tai. Dường như năm nào vào mùa thu, em cũng được gặp các anh bộ đội trở về làng quê em phụ giúp, hỗ trợ người dân chống bão và khôi phục những thiệt hại của thiên tai. Những anh bộ đội xuất hiện với nụ cười rám nắng, thân hình khỏe mạnh và mang tác phong nghiêm trang của người lính cụ Hồ. Hình ảnh anh bộ đội đã khiến em cảm thấy yêu hơn đất nước nhỏ bé của mình và cũng trân trọng biết bao tình quân nhân trong gian khó, hiểm nguy.
Đọc văn bản
Câu 1 trang 40 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Số tiếng trong mỗi dòng thơ, vần thơ, nhịp thơ?
Trả lời:
– Số tiếng trong mỗi dòng thơ: 4 tiếng.
– Gieo vần: vần cách (chữ cuối của dòng chẵn vần với nhau).
VD:
Có một người lính
Chưa một lần yêu
Cà phê chưa uống
Còn mê thả diều
=> Chữ cuối của câu thơ thứ hai vần với chữ cuối của câu thơ thứ tư.
– Nhịp thơ: nhịp 2/2; 1/3 tùy theo từng câu.
Câu 2 trang 40 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Hình dung hình ảnh người lính trong “những năm máu lửa”.
Trả lời:
Người lính trong “những năm máu lửa” là những anh hùng còn trẻ, mạnh mẽ, yêu nước, thương dân, chưa một lần yêu, “chưa từng hò hẹn” nhưng đã quyết ra đi hi sinh bản thân mình cho độc lập của dân tộc.
Câu 3 trang 40 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Hình dung hình ảnh người lính ở lại nơi chiến trường xưa trong tưởng tượng của tác giả.
Trả lời:
Người lính đã ở lại mãi nơi chiến trường, hóa thành “ngọn lửa” để mãi sáng nơi núi rừng hoang vu. Đó là hình ảnh người lính trẻ, đầy nhiệt huyết, đầy tình yêu thương đối với dân tộc. Anh vẫn lặng lẽ, ngồi lại một mình, gửi tuổi xuân bên màu hoa đại ngàn theo những chặng đường đi lên của đất nước.
Sau khi đọc
Câu 1 trang 41 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Cách chia khổ của bài thơ có gì đặc biệt? Hãy nêu tác dụng của cách chia đó?
Trả lời:
Cách chia khổ của bài thơ đặc biệt ở chỗ:
– Hai khổ thơ đầu có khổ 2 câu, có khổ 3 câu. Từ khổ thứ 3 trở đi mỗi khổ thơ 4 câu.
– Cách chia này phù hợp với nội dung và ý nghĩa bài thơ. Khổ thơ đầu tiên giới thiệu ngắn gọn hình ảnh và xuất thân người lính. Khổ thơ thứ hai chỉ có hai câu lắng đọng như một nốt trầm khi giới thiệu rằng người lính không trở về nữa. Điều này để lại những dư âm vang vọng trong lòng người đọc và gợi lên nhiều suy ngẫm. Những khổ thơ tiếp theo tái hiện đầy đủ những khoảnh khắc, khía cạnh trong tâm hồn người lính nơi chiến trận
Câu 2 trang 41 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Nêu nhận xét của em về số tiếng trong mỗi dòng và cách gieo vần, ngắt nhịp của bài thơ.
Trả lời:
– Số tiếng: mỗi dòng có 4 tiếng.
– Cách gieo vần: vần cách (chữ cuối của dòng chẵn vần với nhau).
VD:
Có một người lính
Chưa một lần yêu
Cà phê chưa uống
Còn mê thả diều
=> Chữ cuối của câu thơ thứ hai vần với chữ cuối của câu thơ thứ tư.
– Nhịp thơ: nhịp 2/2; 1/3 tùy theo từng câu
Câu 3 trang 41 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Đọc bài thơ, ta như được nghe một câu chuyện về cuộc đời người lính. Em hình dung câu chuyện đó như thế nào?
Trả lời:
Hình dung câu chuyện: Bài thơ là câu chuyện kể về cuộc đời người lính từ lúc vào chiến trường cho đến khi hi sinh. Người lính ấy tham gia chiến đấu vào những năm đất nước đang sôi sục những cuộc chiến. Khi hòa bình trở lại trên đất nước thân yêu, anh lại không thể nào trở về quê hương được nữa. Người lính ấy chưa từng hẹn hò, chưa từng biết yêu, tuổi trẻ của anh dành trọn cho đất nước, cho chiến trường. Anh đã anh dũng hi sinh trong một trận đánh. Nhiều năm trôi qua, anh vẫn không trở về, chỉ có nụ cười hiền lành, những khoảnh khắc đẹp đẽ của anh nơi Trường Sơn là còn mãi trong lòng mọi người
Câu 4 trang 41 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Hãy tìm những chi tiết khắc hoạ hình ảnh người lính. Qua các chi tiết đó, hình ảnh người lính hiện lên với những đặc điểm gì?
Trả lời:
– Chi tiết khắc họa người lính:
– Hình ảnh người lính hiện lên với các đặc điểm:
+ Hồn nhiên, trong sáng: chưa từng yêu, còn mê thả diều.
+ Hiền lành, nhân hậu: cái cười hiền lành.
+ Anh hùng, sống lí tưởng: hình ảnh “mắt trong”, “vai đầy núi non” thể hiện lòng quyết tâm, phẩm chất anh hùng và lí tưởng sống vì đất nước, vì quê hương của người lính
Câu 5 trang 41 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Nêu cảm nhận của em về tình cảm của đồng đội và nhân dân dành cho những người lính đã hi sinh được thể hiện trong bài thơ
Trả lời:
– Tình cảm đồng đội: văn bản thể hiện tình yêu thương của người lính dành cho đồng đội của mình thể hiện qua các câu thơ “Anh thành ngọn lửa/ Bạn bè mang theo”. Đó chính là sự đùm bọc, gắn bó của những người lính bên nhau giữa mưa bom, lửa đạn. Là sự sẻ chia khi cùng sát cánh chiến đấu, là sự tiếc nuối, bâng khuâng và vẫn dõi theo bạn bè khi lỡ hi sinh, tử trận. Đó là những tình cảm cao đẹp của người lính cụ Hồ trong chiến đấu.
– Tình cảm của nhân dân dành cho người lính không thể hiện trực tiếp qua văn bản mà thể hiện gián tiếp qua những dòng thơ đầy giá trị cảm xúc và những từ ngữ khắc họa hình ảnh đẹp đẽ của người lính cụ Hồ “Anh ngồi rực rỡ… Mắt như suối biếc”. Chính tình cảm yêu mến, trân trọng của nhân dân đã khắc họa lên chân dung người lính đẹp đẽ và thơ mộng như vậy. Trong cảm nhận của nhân dân, dù người lính mãi mãi gửi thân xác nơi rừng Trường Sơn xa xôi nhưng anh linh của họ thì còn mãi. Bởi chính họ đã làm nên mùa xuân vĩnh hằng của đất nước hôm nay
Câu 6 trang 41 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Theo em, tên bài thơ Đồng dao mùa xuân có ý nghĩa như thế nào?
Trả lời:
– Đồng dao: là thơ ca dân gian truyền miệng của trẻ em Việt Nam dùng để hát khi đi làm đồng, làm ruộng.
– Mùa xuân: là mùa đầu tiên của năm, gợi lên những cảm nhận tươi đẹp của thiên nhiên, vạn vật và gợi lên sức sống mãnh liệt của con người, vạn vật khi vào xuân.
– Nhan đề “Đồng dao mùa xuân” có ý nghĩa gợi lên khúc hát quen thuộc về sức sống diệu kì của con người, của vạn vật trước sự biến chuyển của thời gian.
Viết kết nối với đọc
Câu hỏi trang 41 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Viết đoạn văn (khoảng 5 -7 câu) nêu cảm nghĩ của em về hình ảnh người lính trong bài thơ
Trả lời:
Hình tượng người lính Việt Nam đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các sáng tác thi ca nhạc họa. Nguyễn Khoa Điềm cũng đưa hình tượng ấy vào trong thơ của mình một cách tự nhiên và đầy cảm xúc với bài thơ: “Đồng dao mùa xuân”. Bài thơ viết về người lính, dưới góc nhìn chiêm nghiệm của một con người thời bình. Đó là những người lính hồn nhiên, tinh nghịch, chưa một lần yêu, còn mê thả diều nhưng chính họ đã hi sinh tuổi xuân, máu xương của mình cho Đất Nước. Họ đã nằm lại mãi nơi chiến trường để đất nước được vẹn tròn, để nhân dân được độc lập. Trong cảm nhận của Nguyễn Khoa Điềm, dù họ mãi mãi gửi thân xác nơi rừng Trường Sơn xa xôi nhưng anh linh của họ thì còn mãi. Bởi chính họ đã làm nên mùa xuân vĩnh hằng của đất nước hôm nay
Xem thêm các bài soạn văn lớp 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Củng cố, mở rộng lớp 7 trang 32 Tập 1
Thực hành tiếng Việt lớp 7 trang 42 Tập 1
Gặp lá cơm nếp
Trở gió