Giáo án Chất làm gỉ (Cánh diều) 2023| Ngữ văn 7

Đọc hiểu văn bản 2

        CHẤT LÀM GỈ

               – RÂY BRET-BƠ-RY

– Ngày soạn:                    Ngày dạy:

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả

a. Mục tiêu: Giúp HS nêu được những nét chính về nhà văn Rây Bret-bơ-ry và tác phẩm Chất làm gỉ.

b. Nội dung: 

– HS đọc, quan sát SGK và tìm thông tin.

– GV hướng dẫn HS đọc văn bản và đặt câu hỏi

c. Sản phẩm: câu trả lời của học sinh

d. Tổ chức thực hiện:

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

– Yêu cầu HS đọc SGK và trả lời câu hỏi

? Nêu những hiểu biết của em về nhà văn Rây Bơret-Bơ-Ry?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS quan sát SGK. 

B3: Báo cáo, thảo luận

HS trả lời câu hỏi. 

B4: Kết luận, nhận định (GV)

Nhận xét câu trả lời của HS và và chốt kiến thức lên màn hình.

* Tiểu sử:

– Rây Bret-bơ-ry (Ray Bradbury Douglas) (22/8/1920- 5/6/2012) là một nhà văn chuyên về sáng tác các tác phẩm kinh dị, khoa học viễn tưởng và bí ẩn người Mĩ.

– Là một trong những nhà văn nổi tiếng nhất thế kỷ XX và XXI của nước Mĩ.

– Ông đã được giải thưởng Franh-klin (Franklin) và O Hen-ry (O Henry)

* Các tác phẩm chính:

– Nổi tiếng với cuốn tiểu thuyết 451 độ F (Fahrenheit 451, 1953) và tập hợp những câu chuyện khoa học viễn tưởng như Xứ Tháng Mười (The Martian Chronicles -1950) và Người minh họa (The Illustrated Man, 1951). Nhiều tác phẩm của ông đã được chuyển thể thành phim và chương trình truyền hình.

2. Tác phẩm

a. Mục tiêu: Giúp HS

– Biết được những nét chung của văn bản (Xuất xứ, thể loại, ngôi kể, bố cục…)

b. Nội dung: 

– GV sử dụng KT đặt câu hỏi, sử dụng KT khăn trải bàn cho HS thảo luận nhóm.

– HS suy nghĩ cá nhân để trả lời, làm việc nhóm để hoàn thành nhiệm vụ.

c. Sản phẩm: câu trả lời của học sinh

d. Tổ chức thực hiện:

Tổ chức thực hiện

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

– Hướng dẫn cách đọc & yêu cầu HS đọc.

+ Đọc giọng to, rõ ràng và lưu loát.

+ Thể hiện rõ lời thoại.

– GV gọi 3 học sinh phân vai để đọc rõ lời thoại của các nhân vật đồng thời thể hiện rõ tư tưởng, tính cách, hành động của nhân vật mình hóa thân.

– Tóm tắt văn bản: Viên đại tá cho gọi anh trung sĩ đến để nói cho anh biết về kế hoạch thuyên chuyển anh đến một nơi khác vì đại tá nghe nói anh trung sĩ có những biểu hiện không bình thường về thần kinh gây ảnh hưởng đến công việc. Anh trung sĩ không đồng ý và nêu ra ý tưởng của mình là không muốn có chiến tranh nên đã nghiên cứu ra chất làm gỉ để phá hủy các loại vũ khí ngăn chặn chiến tranh. Sau một hồi nói chuyện, Đại tá vẫn không tin vào ý tưởng của anh trung sĩ, cho rằng anh đang mắc chứng bệnh hoang tưởng và cần được bác sĩ Mét-thiu hỗ trợ. Sau cuộc nói chuyện, anh trung sĩ đi ra khỏi phòng. Ngay sau đó, viên Đại tá được tận mắt chứng kiến sự phá hủy của chất làm gỉ ngay trong cuộc nói chuyện với bác sĩ Mét – thiu, với anh lính gác khiến đại tá tức điên lên.

– GV giao nhiệm vụ:

? Nêu xuất xứ của văn bản Chất làm gỉ? 

? Truyện Chất làm gỉ thuộc thể loại gì? Em hiểu gì về thể loại đó?

? Truyện sử dụng ngôi kể nào? Dựa vào đâu em nhận ra ngôi kể đó?

? Chỉ ra các PTBĐ của văn bản?

? Văn bản chia làm mấy phần? Nêu nội dung của từng phần?

? Gỉ sét là gì? Nguyên nhân tạo ra gỉ sét (chất làm gỉ)?

(GV có thể giải thích thêm: Khi sắt hay hợp kim của sắt (như thép…) tiếp xúc với oxy và độ ẩm trong một khoảng thời gian dài, tạo thành một hợp chất mới gọi là oxít sắt hay còn gọi là gỉ sắt. Chất xúc tác chính cho quá trình gỉ là nước. Cấu trúc sắt hoặc thép có vẻ chắc chắn, nhưng các phân tử nước có thể xâm nhập vào các lỗ nhỏ và vết nứt trong bất kỳ kim loại nào kể cả sắt, sự kết hợp của nguyên tử hidro có trong nước với các nguyên tố khác để hình thành axít, ăn mòn sắt, làm cho sắt bị phơi ra nhiều hơn. Nếu trong môi trường nước biển, sự ăn mòn có thể xảy ra nhanh hơn. Trong khi đó các nguyên tử oxy kết hợp với các nguyên tử sắt để hình thành oxít sắt hay gỉ sắt, chúng làm yếu sắt và làm cho cấu trúc của sắt trở nên giòn và xốp.) 

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: 

– Đọc văn bản. Tóm tắt được văn bản.

– Làm việc cá nhân 2’, nhóm 5’

GV:

– Chỉnh cách đọc cho HS (nếu cần).

– Theo dõi, hỗ trợ HS.

B3: Báo cáo, thảo luận

HS: Trình bày sản phẩm của mình. Theo dõi, nhận xét, bổ sung  cho bạn (nếu cần).

GV: 

– Nhận xét cách đọc của HS.

– Hướng dẫn HS trình bày bằng cách nhắc lại từng câu hỏi

B4: Kết luận, nhận định (GV)

– Nhận xét về thái độ học tập & sản phẩm học tập của HS.

– Chốt kiến thức và chuyển dẫn vào mục sau .

2.1. Đọc và tóm tắt

a. Đọc:

– HS đọc đúng.

b. Tóm tắt:

2.2. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ: Trích Truyện khoa học viễn tưởng chọn lọc, Thái Hà dịch.

b. Thể loại: Truyện ngắn (Truyện khoa học viễn tưởng).

c. Ngôi kể: Ngôi thứ ba.

d. Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm.

e. Bố cục: (2 phần)

– Phần 1 (từ đầu đến “Tạm biệt đại tá”): Cuộc nói chuyện của trung sĩ và viên đại tá.

– Phần 2 (còn lại): Sự phá hủy của chất làm gỉ.

g. Nhan đề: CHẤT LÀM GỈ

– Gỉ sét là gì?

Gỉ sét (hay rỉ sét) là sắt bị oxy hóa. Gỉ sét được hình thành do sắt kết hợp với oxy khi có mặt nước hoặc không khí ẩm. Trên bề mặt sắt thép bị rỉ hình thành những lớp vảy rất dễ vỡ, thường có màu nâu, nâu đỏ hoặc đỏ. Lớp gỉ này không có tác dụng bảo vệ sắt ở phía trong. Nếu có đủ thời gian, oxy và nước, bất kỳ khối sắt nào cũng sẽ bị gỉ hoàn toàn và phân hủy.

– Chất làm gỉ?

Sắt kết hợp với oxy và nước (ở môi trường) bị biến thành các oxít sắt, làm hư kết cấu sắt ban đầu.

=> Dựa trên cơ sở khoa học về chất làm gỉ, viên trung sĩ đã nghiên cứu và tạo ra chất có thể phá hủy các loại vũ khí để ngăn chặn các cuộc chiến tranh => Ý tưởng về chất có thể làm cho thế giới được hòa bình => Tư tưởng nhân văn ngay từ nhan đề truyện.