Tác giả tác phẩm: Người ngồi đợi trước hiên nhà – Ngữ văn 7
I. Tác giả
– Huỳnh Như Phương sinh năm 1955, quê quán ở Quang Ngãi
– GS Huỳnh Như Phương là nhà giáo chuyên giảng dạy lý thuyết văn học ở Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM, đồng thời là nhà nghiên cứu, phê bình văn học trước năm 1975.
– Lúc chưa tới tuổi 20, Huỳnh Như Phương đã có bài đăng trên các tạp chí có khuynh hướng thiên tả lúc đó như Trình Bầy, Đối Diện.
II. Tác phẩm Người ngồi đợi trước hiên nhà
1. Thể loại: Tản văn
2. Phương thức biểu đạt: Tự sự + Biểu cảm
3. Tóm tắt tác phẩm Người ngồi đợi trước hiên nhà
Nhân vật chính trong văn bản là dì Bảy, người phụ nữ với số phận bất hạnh khi có chồng đi tập kết ra Bắc. Vợ chồng dì bảy mới lấy nhau vỏn vẹn có một tháng. Dì kiên nhẫn chờ chồng mình suốt 20 năm trời đến ngay cả khi dì biết chồng mình đã bỏ mạng ở chiến trường dì vẫn một lòng chung thủy không hề rung động trước bất kì ai. Dì Bảy là đại diện cho vẻ đẹp của những người phụ nữ tần tảo, hi sinh hạnh phúc cá nhân của mình cho đọc lập và tự do của dân tộc.
4. Bố cục tác phẩm Người ngồi đợi trước hiên nhà
Chia văn bản làm 3 đoạn:
– Đoạn 1: Từ đầu đến “đôi người đôi ngả”: Tình cảnh ly tán “kẻ Bắc người Nam” của những gia đình có người tập kết ra Bắc.
– Đoạn 2: Tiếp theo đến “tìm mộ phần của dượng”: Tình cảnh đáng thương của dì Bảy khi dượng Bảy ra chiến trận.
– Đoạn 3: còn lại: Tấm lòng thủy chung, son sắt của Dì
5. Giá trị nội dung tác phẩm Người ngồi đợi trước hiên nhà
– Phơi bày hiện thực tàn khốc của chiến tranh đẩy những gia đình vào cảnh chia ly, tan tác.
– Ca ngợi những người phụ nữ tần tảo, thủy chung, son sắt họ chính là những người hi sinh âm thầm lặng lẽ, góp công lớn cho công cuộc giải phóng đất nước.
6. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Người ngồi đợi trước hiên nhà
– Ngôn ngữ giàu chất thơ, lắng đọng cảm xúc.
– Cách miêu tả nhân vật chân thật, sinh động.
III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Người ngồi đợi trước hiên nhà
1. Nhân vật dì Bảy
a. Số phận đáng thương
– Mới chồng đã phải chia li
– Chồng dì đi tập kết ra Bắc.
b. Phẩm chất cao đẹp
– Yêu thương chồng
+ Luôn chờ đợi dượng Bảy
+ Cầu nguyện cho dượng tránh hòn tên mũi đạn nơi chiến trường.
– Thủy chung, tình nghĩa
+ Năm dượng đi, dì tròn 20 tuổi. Suốt 20 năm sau đó, có những người ngỏ ý, dạm hỏi, dì vẫn không lung lạc, với niềm tin sẽ có ngày dượng trở về.
+ Ngày hòa bình, dì tôi đã qua tuổi 40. Vẫn có người đàn ông để ý đến dì nhưng lòng dì đã không còn rung động.
→ Dù cho có cô đơn, lẻ loi dì Bảy vẫn một lòng thủy chung với người chồng đã khuất của mình
→ Dì Bảy là người phụ nữ đức hạnh, đại diện cho phẩm chất của những người mẹ, người vợ Việt Nam anh hùng hi sinh cả thanh xuân, tuổi trẻ của mình, nén nỗi đau cá nhân vào bên trong, âm thầm góp sức vào sự nghiệp giải phóng dân tộc.
2. Nhân vật dượng Bảy
a. Hoàn cảnh
– Dượng Bảy người Tam Kỳ (Quảng Nam), mồ côi cả cha mẹ, đi bộ đội, đóng quân ở làng tôi, thầm yêu dì, rồi đơn vị đứng ra làm lễ cưới
b. Số phận đau thương
– Chỉ một tháng sau khi lấy vợ đơn vị chuyển đi, đôi người đôi ngả.
– Dượng hi sinh trong trận đánh ở Xuân Lộc, cửa ngõ phía Đông Bắc Sài Gòn, chỉ mươi ngày trước khi chiến tranh ngưng tiếng súng.
→ Hi sinh hạnh phúc để ra đi khi Tổ quốc cần.
c. Yêu thương gia đình.
– Thỉnh thoảng dượng lại gửi thư về, lá thư được gói trong bọc ni-lông bé tí
– Gần cuối cuộc chiến tranh, tin nhắn của dượng về nhà thường xuyên hơn
– Khi bị lỡ mất chuyến xe về thăm gia đình. Dượng nhờ một người đi đường báo tin cho gia đình và gửi tặng dì chiếc nón bài thơ.
→ Dượng Bảy luôn nhớ tới gia đình, luôn nhớ tới người vợ tảo tần, phải chịu nhiều thiệt thòi, vất vả.
3. Thông điệp, ý nghĩa của văn bản
– Bài tản văn cho người đọc thấy sự hi sinh thầm lặng mà lớn lao của những người phụ nữ trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Vấn đề ấy gợi cho em suy nghĩ khi được sống trong hòa bình cần phải biết ơn những người đã ngã xuống, hi sinh để bảo vệ Tổ quốc.
Xem thêm các bài tóm tắt tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 7 Cánh diều hay, chi tiết khác:
Tác giả – tác phẩm: Cây tre Việt Nam
Tác giả – tác phẩm: Người ngồi đợi trước hiên nhà
Tác giả – tác phẩm: Trưa tha hương
Tác giả – tác phẩm: Ghe xuồng Nam Bộ
Tác giả – tác phẩm: Tổng kiểm soát phương tiện giao thông