Giải bài tập Lịch sử và Địa lí lớp 5 Bài 13: Triều Nguyễn
Khởi động (trang 56)
Câu hỏi trang 56 Lịch sử và Địa lí lớp 5: Quan sát hình 1 và cho biết loại hình nghệ thuật dưới đây liên quan đến triều đại nào trong lịch sử dân tộc.
Lời giải:
– Đây là loại hình nghệ thuật Nhã nhạc cung đình Huế, có liên quan đến triều đại nhà Nguyễn trong lịch sử dân tộc.
Khám phá (trang 56)
1. Triều Nguyễn và công cuộc xây dựng đất nước
Câu hỏi trang 56 Lịch sử và Địa lí lớp 5: Đọc thông tin, em hãy:
– Nêu sự thành lập Triều Nguyễn.
– Trình bày một số việc làm của Triều Nguyễn để xây dựng đất nước.
Lời giải:
♦ Yêu cầu số 1:
– Sự thành lập Triều Nguyễn:
+ Năm 1802, Nguyễn Phúc Ánh lên ngôi vua, lấy niên hiệu là Gia Long, lập ra Triều Nguyễn, định đô ở Phú Xuân (Huế).
+ Triều Nguyễn quản lí một quốc gia thống nhất từ ải Nam Quan đến mũi Cà Mau.
♦ Yêu cầu số 2:
– Một số việc làm của Triều Nguyễn để xây dựng đất nước:
+ Vua Gia Long ban hành bộ Hoàng Việt luật lệ nhằm củng cố trật tự xã hội.
+ Từ 1831-1832, vua Minh Mạng tiến hành cải cách hành chính, chia cả nước thành 30 tỉnh và 1 phủ.
+ Các vị vua Triều Nguyễn tiếp tục các hoạt động thực thi chủ quyền biển, đảo, đặc biệt là đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.
Câu hỏi trang 57 Lịch sử và Địa lí lớp 5: Đọc thông tin và quan sát hình 3, em hãy:
– Nếu kết quả của công cuộc khai hoang dưới Triều Nguyễn.
– Kể chuyện về Nguyễn Công Trứ và nêu đóng góp của ông.
Lời giải:
♦ Yêu cầu số 1:
– Kết quả của công cuộc khai hoang dưới Triều Nguyễn: góp phần mở rộng diện tích canh tác, ổn định xã hội và thúc đẩy nông nghiệp phát triển.
♦ Yêu cầu số 2:
– Câu chuyện về Nguyễn Công Trứ và đóng góp của ông:
+ Đầu thế kỉ XIX, nhiều nông dân không có ruộng đất cày cấy, bỏ làng đi phiêu tán và nổi dậy chống triều đình.
+ Nhận thấy vùng Duyên hải Bắc Bộ còn nhiều đất có thể khẩn hoang. Nguyễn Công Trứ đã dâng sớ xin triều đình cấp tiền công, tiền gạo để tập hợp dân nghèo khai khẩn.
+ Năm 1828, vua Minh Mạng cử Nguyễn Công Trứ làm Doanh điển sứ, chuyên coi việc khai khẩn ruộng đất.
+ Nguyễn Công Trứ đã chiêu mộ dân phiêu tán khai phá được một vùng đất đai rộng lớn miền ven biển, lập nên huyện Tiền Hải (Thái Bình) và huyện Kim Sơn (Ninh Bình) ngày nay.
Câu hỏi trang 58 Lịch sử và Địa lí lớp 5: Đọc thông tin, em hãy nêu những đóng góp của Nguyễn Trường Tộ đối với lịch sử dân tộc.
Lời giải:
– Những đóng góp của Nguyễn Trường Tộ đối với lịch sử dân tộc là:
+ Là đại diện tiêu biểu cho trào lưu cách tân đất nước cuối thế kỉ XIX.
+ Trình lên vua nhiều bản điều trần, mong muốn làm cho đất nước giàu mạnh.
+ Đề nghị mở rộng quan hệ với nước ngoài, mở các trường dạy đóng tàu, đúc súng,…
2. Phong trào Cần vương chống Pháp
Câu hỏi trang 59 Lịch sử và Địa lí lớp 5: Đọc thông tin, em hãy:
– Cho biết những nét chính về phong trào Cần vương cuối thế kỉ XIX.
– Kể câu chuyện về Phan Đình Phùng và cuộc khởi nghĩa Hương Khê.
Lời giải:
♦ Yêu cầu số 1:
– Những nét chính về phong trào Cần vương cuối thế kỉ XIX:
+ Năm 1884, Triều đình Nhà Nguyễn kí hiệp ước công nhận quyền đô hộ của thực dân Pháp trên toàn bộ đất nước Việt Nam.
+ Một bộ phận quan lại thuộc phái chủ chiến, đứng đầu là vua Hàm Nghi mong muốn khôi phục độc lập dân tộc.
+ Năm 1885, Tôn Thất Thuyết ban bố dụ Cần vương, kêu gọi nhân dân đồng lòng giúp vua cứu nước, phong trào bùng nổ và phát triển mạnh mẽ.
♦ Yêu cầu số 2:
– Câu chuyện về Phan Đình Phùng và cuộc khởi nghĩa Hương Khê
+ Cuối thế kỉ XIX, Phan Đình Phùng đã đứng ra chiêu tập lực lượng chống Pháp dưới lời kêu gọi cứu nước của vua Hàm Nghi.
+ Khởi nghĩa đã xây dựng căn cứ tại Hương Khê, các anh hùng, hào kiệt đã tự nguyện liên kết lực lượng dưới quyền chỉ huy của ông.
+ Cuộc khởi nghĩa đã kéo dài hơn 10 năm, gây thiệt hại cho quân Pháp.
+ Cuối năm 1895, Phan Đình Phùng hi sinh trong một trận chiến đấu, cuộc khởi nghĩa suy yếu dần rồi tan rã.
Luyện tập (trang 60)
Luyện tập 1 trang 60 Lịch sử và Địa lí lớp 5: Vẽ sơ đồ tư duy những nét chính về lịch sử Việt Nam dưới Triều Nguyễn.
Lời giải:
Luyện tập 2 trang 60 Lịch sử và Địa lí lớp 5: Kể lại câu chuyện về một nhân vật lịch sử dưới thời nhà Nguyễn mà em sưu tầm được. Câu chuyện đó giúp em biết được thông tin gì về lịch sử Việt Nam thời nhà Nguyễn?
Lời giải:
– Câu chuyện về vua Hàm Nghi:
+ Vua Hàm Nghi là vị vua thứ 8 của triều đại nhà Nguyễn.
+ Nhà vua phát động phong trào Cần Vương, tạo nên một làn sóng chống Pháp mạnh mẽ thời bấy giờ.
+ Tuy nhiên, chính quyền thực dân Pháp đã bắt được vua Hàm Nghi khi ông chỉ mới 17 tuổi. Mặc dù Pháp đã tìm mọi cách để chiêu dụ, mua chuộc nhà vua hợp tác, song ông đã thẳng thừng từ chối. Vì thế, ông đã bị bắt và lưu đày ông sang 1 quốc gia ở Bắc Phi ngày nay.
– Hàm Nghi là một vị vua có tài và yêu nước, dám quyết liệt chống lại thực dân Pháp xâm lược. Dù biến động thời cuộc và phải sống ở xứ người đến khi qua đời, nhưng những gì nhà vua làm được trong thời gian trị vì sẽ là niềm tự hào trong lịch sử dân tộc.
Vận dụng (trang 60)
Vận dụng trang 60 Lịch sử và Địa lí lớp 5: Sưu tầm tự liệu, tranh ảnh và giới thiệu về một di sản văn hoá của Triều Nguyễn.
Lời giải:
(*) Tham khảo:
– Di sản văn hoá của Triều Nguyễn: Quần thể di tích Cố đô Huế .
– Là những di tích lịch sử-văn hóa do triều Nguyễn xây dựng trong khoảng thời gian từ đầu thế kỷ 19 đến nửa đầu thế kỷ 20 trên địa bàn kinh đô Huế xưa.
– Cố đô Huế có những thành quách, cung điện vàng son, những đền đài miếu vũ lộng lẫy, những lăng tẩm uy nghiêm,…
Xem thêm các bài giải bài tập Lịch sử và Địa Lí lớp 5 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Bài 12: Khởi nghĩa Lam Sơn và Triều Hậu Lê
Bài 13: Triều Nguyễn
Bài 14: Cách mạng tháng Tám năm 1945
Bài 15: Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954
Bài 16: Chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975
Bài 17: Đất nước Đổi mới