Thần Trụ Trời – Ngữ văn lớp 10
1. Văn bản Thần Trụ Trời
Thuở ấy, chưa có thế gian, cũng như chưa có muốn vật và loài người. Trời đất chỉ là một vùng hỗn độn, tối tăm, lạnh lẽo. Bỗng nhiên, một vị thần khổng lồ xuất hiện. Chân thần dài không thể tả xiết. Thần bước một bước là có thể qua từ vùng này đến vùng nọ, hay từ đỉnh núi này sang đỉnh núi khác.
Thần ở trong đám mờ mịt hỗn độn kia không biết từ bao lâu. Bỗng có một lúc thần đứng dậy, ngẩng đầu đội trời lên, rồi tự mình đào đất, đập đá, đắp thành một cái cột vừa cao, vừa to để chống trời. Hễ cột được thần đắp cao lên chừng nào thì trời như một tấm màn rộng mênh mông được nâng dần lên chừng ấy. Thần hì hục vừa đào vừa đắp, chẳng bao lâu, cột đá cứ cao dần, cao dần và đẩy vòm trời lên mãi phía mây xanh mù mịt.
Từ đó, trời đất mới phân đôi. Đất phẳng như cái mâm vuông, trời trùm lên như cái bát úp, chỗ trời đất giáp nhau gọi là chân trời.
Khi trời đã cao và đã khô, không hiểu tại sao thần lại phá cột đi, lấy đất đá ném tung đi khắp nơi. Mỗi hòn đá văng đi, biến thành một hòn núi hay một hòn đảo đất tung tóe ra mọi nơi thành gò, thành đống, thành những dải đồi cao. Vì thế cho nên mặt đất ngày nay không bằng phẳng, mà có chỗ lồi, chỗ lõm. Chỗ thần đào đất, đào đá mà đắp cột ngày nay thành biển rộng
Cột trụ trời bây giờ không còn nữa. Sau này người ta thường nói rằng vết tích cột đó ở núi Yên Phụ vùng Hải Hưng’. Người ta cũng gọi đó là cột chống trời (kình thiên trụ). Vị thần Trụ Trời đó sau này cũng gọi là Trời hay Ngọc Hoàng bao trùm tất cả, trông coi mọi việc trên trời, dưới đất.
Sau khi thần Trụ Trời chia ra trời đất thì có một số thần khác nối tiếp công việc còn dở dang, để xây dựng nên thế gian. Các vị thần đó rất nhiều, như thần Sao, thần Sông, thần Biển,…
Vì vậy, dân gian có câu hát còn truyền đến ngày nay:
Ông Đếm cát
Ông Tát bể (biển) Ông Kể sao
Ông Đào sông
Ông Trồng cây
Ông Xây rú (núi)
Ông Trụ Trời.
2. Xuất xứ
– Văn bản được trích từ Lược khảo về thần thoại Việt Nam, Trung tâm khoa học xã hội và nhân văn quốc gia, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003 (trang 67-68), Nguyễn Đổng Chi.
3. Giá trị nội dung của Thần Trụ Trời
– Văn bản lý giải cái nhìn của con người cổ đại về hiện tượng thế giới được hình thành, được sắp đặt trật tự như bây giờ
– Thể hiện sự tôn kính và thiêng liêng của con người đối với văn hóa tâm linh, niềm tin vào tín ngưỡng, trời đất
4. Giá trị nghệ thuật của Thần Trụ Trời
– Cách xây dựng nhân vật độc đáo, mang đặc trưng của thể loại thần thoại
– Hình tượng nhân vật tiêu biểu, điển hình
– Văn phong, cách diễn đạt mạch lạc, dễ hiểu, phù hợp với thể loại thần thoại
– Ngôn từ thuần Việt, dễ hiểu
Xem thêm các bài tóm tắt tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Tác giả – tác phẩm: Thần Trụ trời
Tác giả – tác phẩm: Prô-mê-tê và loài người
Tác giả – tác phẩm: Đi san mặt đất
Tác giả – tác phẩm: Cuộc tu bổ lại các giống vật
Tác giả – tác phẩm: Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây