Giải bài tập Lịch sử và Địa lí lớp 5 Bài 11: Khởi nghĩa Lam Sơn và Triều Hậu Lê
Khởi động (trang 49)
Câu hỏi trang 49 Lịch sử và Địa lí 5: Bia Vĩnh Lăng ghi về thân thế, sự nghiệp của vua Lê Thái Tổ do Nguyễn Trãi biên soạn khi vua Lê Thái Tổ qua đời vào năm 1433. Em hãy chia sẻ những điều em biết về vị vua này.
Hình 1. Bia Vĩnh Lăng tại khu di tích Lam Kinh (Thanh Hoá)
Lời giải:
– Lê Thái Tổ (1385-1433), tên húy là Lê Lợi, là vị vua khai sáng triều đại Lê sơ, đánh đuổi ách đô hộ 20 năm của nhà Minh, khôi phục độc lập cho Đại Việt.
– Bia Vĩnh Lăng do Nguyễn Trãi biên soạn đã ghi chép đầy đủ về thân thế, sự nghiệp và công lao to lớn của vị vua anh hùng này.
Khám phá (trang 49, 50, 51, 52)
Câu hỏi trang 49 Lịch sử và Địa lí 5: Đọc thông tin và quan sát các hình 2, 3, 4, hãy:
• Kể lại một số nét chính về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
• Kể câu chuyện về một số nhân vật lịch sử tham gia khởi nghĩa Lam Sơn.
Lời giải:
♦ Yêu cầu số 1: Một số nét chính về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn:
– Khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo nổ ra tại vùng núi Lam Sơn (Thanh Hoá) nhằm đánh đuổi quân Minh xâm lược. Cuộc khởi nghĩa này kéo dài từ nă, 1418 đến 1427, trải qua 3 giai đoạn:
+ Giai đoạn 1418-1423: Căn cứ của nghĩa quân nhiều lần bị bao vây. Nghĩa quân ba lần rút lên vùng núi Chí Linh (Thanh Hoá).
+ Giai đoạn 1424-1425: Giải phóng Nghệ An. Mở rộng vùng giải phóng từ Thanh Hoá đến đèo Hải Vân.
+ Giai đoạn: 1426-1427: Từ tháng 10 đến tháng 11-1427, giành chiến thắng ở Chi Lăng (Lạng Sơn), Xương Giang (Bắc Giang). Tháng 12-1427, quân Minh đầu hàng, khởi nghĩa giành thắng lợi hoàn toàn.
– Thắng lợi gắn với vai trò và đóng góp quan trọng của: Nguyễn Trãi, Lê Lai, Nguyễn Chích,…
– Trải qua 10 năm chiến đấu gian khổ, cuộc khởi nghĩa đã giành thắng lợi hoàn toàn, ách thống trị tàn bạo của nhà Minh bị lật đổ, mở ra thời kì độc lập của quốc gia Đại Việt.
♦ Yêu cầu số 2: Câu chuyện Lê Lai đã quên mình cứu chúa trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn:
+ Vào năm 1418, khi giặc Minh vây kín núi Chí Linh, Lê Lợi đã hỏi các tướng xem ai có thể thay ông mặc hoàng bào, xông ra giết giặc để quân tướng có đường thoát.
+ Trong lúc các tướng còn im lặng, Lê Lai đã đồng ý mặc áo bào, cưỡi ngựa xông trận, giặc tưởng Lê Lai là Lê Lợi nên vội dồn hết quân vây bắt .
+ Sau đó, Lê lợi cùng nghĩa quân rút khỏi vòng vây, từng bước khôi phục lực lượng, tiếp tục khởi nghĩa.
Câu hỏi trang 52 Lịch sử và Địa lí 5: Đọc thông tin và trình bày những nét chính về lịch sử Việt Nam thời Hậu Lê.
Lời giải: Những nét chính về lịch sử Việt Nam dưới Triều Hậu Lê
– Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi vua lập ra Triều Hậu Lê, vua nắm quyền tuyệt đối, trực tiếp chỉ huy quân đội
– Dưới Triều Hậu Lê chú trọng thực hiện các chính sách phát triển kinh tế, nâng cao đời sống của nhân dân
– Văn hoá, giáo dục đạt được nhiều thành tựu đáng kể: dựng lại Quốc Tử Giám, mở thêm trường và khoa thi, xuất hiện nhiều tác phẩm nổi bật,…
Luyện tập (trang 53)
Luyện tập 1 trang 53 Lịch sử và Địa lí 5: Lập bảng về diễn biến của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn theo gợi ý dưới đây.
Lời giải:
Luyện tập 2 trang 53 Lịch sử và Địa lí 5: Chiến thắng Chi Lăng có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc chiến chống quân Minh của nghĩa quân Lam Sơn?
Lời giải:
– Ý nghĩa của chiến thắng Chi Lăng:
+ Chiến thắng Chi Lăng đóng vai trò quyết định thắng lợi của nghĩa quân Lam Sơn trước quân xâm lược Minh. Với thắng lợi này, nghĩa quân Lam Sơn đã buộc quân Minh phải chấp nhận đầu hàng, tới hội thề Đông Quan và sau đó rút quân về nước.
+ Chiến thắng này cũng thể hiện tài thao lược xuất sắc của Lê Lợi và các tướng lĩnh, ý chí quyết chiến quyết thắng của quân và dân ta, đồng thời khẳng định truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết của dân tộc Việt Nam.
Vận dụng (trang 53)
Vận dụng trang 53 Lịch sử và Địa lí 5: Lựa chọn và thực hiện một trong hai nhiệm vụ dưới đây:
1. Thiết kế thẻ giới thiệu về một nhân vật lịch sử tiêu biểu thời Hậu Lê và chia sẻ với mọi người theo gợi ý: tiểu sử, đóng góp/ công lao nổi bật.
2. Sưu tầm và giới thiệu với mọi người một số tư liệu lịch sử (văn bản, tranh ảnh,…) liên quan đến khởi nghĩa Lam Sơn và Triều Hậu Lê.
Lời giải:
(*) Thực hiện yêu cầu số 1
(*) Tham khảo: thẻ giới thiệu nhân vật Nguyễn Trãi
|
|
Tên nhân vật: Nguyễn Trãi |
|
Tiểu sử (năm sinh – năm mất): 1380 – 1442 |
|
|
Đóng góp của nhân vật: – Tham gia lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Lam Sơn – Có nhiều đóng góp cho sự phát triển nền văn học, sử học, địa lí của Việt Nam thời trung đại. |
|
|
– Điều em ấn tượng ở nhân vật: lòng yêu nước, thương dân, tài năng thao lược (chiến thuật “công tâm”); vốn hiểu biết sâu rộng,… |
|
|
– Điều em học tập được ở nhân vật: lòng yêu nước, tinh thần nhân đạo, ý chí kiên cường,… |
Xem thêm các bài giải bài tập Lịch sử và Địa Lí lớp 5 Cánh diều hay, chi tiết khác:
Bài 10: Triều Trần và kháng chiến chống Mông-Nguyên
Bài 11: Khởi nghĩa Lam Sơn và Triều Hậu Lê
Bài 12: Triều Nguyễn
Bài 13: Cách mạng tháng Tám năm 1945
Bài 14: Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954
Bài 15: Chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975