Giải bài tập Sinh học lớp 11 Bài 36: Phát triển ở thực vật có hoa
Bài giảng Sinh học 11 Bài 36: Phát triển ở thực vật có hoa
Trả lời câu hỏi giữa bài
Trả lời câu hỏi 1 trang 143 SGK Sinh học 11: Quan sát hình 36 và trả lời câu hỏi: Khi nào cây cà chua ra hoa và dựa vào đâu để xác định tuổi của thực vật một năm?
Phương pháp giải:
Cây cà chua tính tuổi theo số lá.
Trả lời:
Cây cà chua đến tuổi lá thứ 14 thì ra hoa.
Tuổi của cây một năm được tính theo số lá.
Trả lời câu hỏi 2 trang 145 SGK Sinh học 11: Cơ chế nào chuyển cây từ trạng thái sinh dưỡng sang trạng thái ra hoa khi cây ở điều kiện quang chu kì thích hợp?
Phương pháp giải:
Liên quan đến hoocmôn thực vật
Trả lời:
Khi ở điều kiện quang chu kì thích hợp. trong lá hình thành hoocmôn ra hoa (florigen). Hoocmôn được vận chuyển từ lá vào đỉnh sinh trưởng cùa thân làm cho cây ra hoa.
Trả lời câu hỏi 3 trang 145 SGK Sinh học 11: Nêu ví dụ vận dụng kiến thức về sinh trưởng vào các thao tác xử lí hạt. cứ nảy mầm.
Phương pháp giải:
Vận dụng các tác động của hoocmôn và ảnh hưởng của điều kiện ngoại cảnh
Trả lời:
– Trong nông nghiệp: ứng dụng chất điều hòa sinh trưởng và kết hợp với ảnh hưởng của điều kiện ngoại cảnh để chọn cây trồng phù hợp với mùa vụ và nhập nội cây trồng, luân canh và xen canh.
– Trong lâm nghiệp: có thể điều tiết tán che cho hạt nảy mầm.
– Trong công nghiệp: sử dụng hooc môn trong công nghiệp thực phẩm.
Câu hỏi và bài tập (trang 146 SGK Sinh học 11)
Bài 1 trang 146 SGK Sinh học 11: Phát triển của thực vật là gì?
Trả lời:
Phát triển của thực vật là toàn bộ những biến đổi diễn ra theo chu trình sống, gồm ba quá trình liên quan với nhau: sinh trưởng, phân hoá và phát sinh hình thái tạo nên các cơ quan (rễ, thân, lá, hoa, quả, hạt).
Bài 2 trang 146 SGK Sinh học 11: Lúc nào thì cây ra hoa?
Phương pháp giải:
Sự ra hoa của TV phụ thuộc vào tuổi cây, hooc môn ra hoa và các yếu tố ngoại cảnh (nhiệt độ, quang chu kỳ).
Trả lời:
Cây ra hoa khi đã có các điều kiện thích hợp (tuổi, nhiệt độ, ánh sáng) tuỳ thuộc vào giống, loài cây, các chồi đỉnh thân chuyển hoá từ trạng thái sinh dưỡng hình thành lá sang trạng thái sinh sản hình thành hoa.
Bài 3 trang 146 SGK Sinh học 11: Thời điểm ra hoa ở thực vật một năm có phản ứng quang chu kì trung tính được xác định theo:
A. Chiều cao của thân.
B. Đường kính gốc.
C. Theo số lượng lá trên thân.
D. Cả A, B, C đúng.
Phương pháp giải:
Cây một năm là cây ngắn ngày như cà chua.
Trả lời:
Thời điểm ra hoa ở thực vật một năm có phản ứng quang chu kì trung tính được xác định theo số lượng lá trên thân cây
Đáp án C.
Bài 4 trang 146 SGK Sinh học 11: Sắc tố tiếp nhận ánh sáng trong phản ứng quang chu kì của thực vật là:
A. Diệp lục b.
B. Carôtenôit.
C. Phitôcrôm.
D. Diệp lục a, b và phitôcrôm.
Trả lời:
Sắc tố tiếp nhận ánh sáng trong phản ứng quang chu kì của thực vật là phitôcrôm.
Đáp án C
Lý thuyết Bài 36. Phát triển ở thực vật có hoa
I. PHÁT TRIỂN LÀ GÌ?
1. Khái niệm
Phát triển là toàn bộ những biến đổi diễn ra trong chu kì sống của 1 cá thể.
Chu trình phát triển của thực vật có hoa:
Phát triển ở thực vật có hoa được biểu hiện ở 3 quá trình liên quan:
– Sinh trưởng.
– Phân hóa tế bào và mô.
– Phát sinh hình thái tạo nên các cơ quan của cơ thể (làm cho cây ra hoa, kết quả, tạo hạt).
Có sự xen kẽ thế hệ đơn bội n và lưỡng bội 2n trong chu trình phát triển của thực vật.
2. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển
Giữa sinh trưởng và phát triển có mối quan hệ mật thiết, liên tiếp và xen kẽ nhau trong đời sống TV. Sự biến đổi về số lượng rễ, thân, lá dẫn đến sự thay đổi về chất lượng (phân hoá) ở hoa, quả, hạt.
Sinh trưởng ở thực vật gắn liền với quá trình phát triển và sinh trưởng là cơ sở và tiền đề của phát triển
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
Ra hoa là giai đoạn quan trọng của quá trình phát triển ở TV Hạt kín chuyển từ giai đoạn sinh trưởng phát triển sinh dưỡng sang giai đoạn sinh trưởng phát triển sinh sản.
Sự ra hoa của TV phụ thuộc vào tuổi cây, hoocmôn ra hoa và các yếu tố ngoại cảnh (nhiệt độ, quang chu kỳ)
1. Tuổi của cây
Thực vật đến độ tuổi xác định thì ra hoa.
Ví dụ: Cà chua ra hoa khi có lá thứ 14.
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kỳ
a. Nhiệt độ thấp
Nhiều loài cây để chuyển sang trạng thái tạo hoa cần có tác động của nhiệt độ thấp (gọi là xuân hóa).
Ví dụ: lúa mì, bắp cải, lúa mạch.
– Ứng dụng: giảm nhiệt độ để một số cây ra hoa, tạo quả, cho năng suất cao; bảo quản hạt giống, củ giống trong điều kiện nhiệt độ thấp để rút ngắn thời gian sinh trưởng, làm tăng năng suất.
b. Quang chu kỳ
Quang chu kì là thời gian chiếu sáng xen kẽ bóng tối (độ dài ngày đêm) ảnh hưởng tới sinh trưởng và phát triển của cây. Quang chu kì tác động đến sự ra hoa, rụng lá, tạo củ, di chuyển các hợp chất quang hợp.
– Theo quang chu kì, có thể chia thành 3 loại cây:
+ Cây ngày ngắn (ra hoa trong điều kiện chiếu sáng ít hơn 12 giờ), VD: đậu tương, vừng, cà phê, cà tím, mía…
+ Cây ngày dài (ra hoa trong điều kiện chiếu sáng hơn 12 giờ), VD: hành, cà rốt, lúa mì…
+ Cây trung tính (ra hoa trong cả điều kiện ngày dài và ngày ngắn). VD: cà chua, lạc, đậu, ngô, hướng dương…
c. Phitocrôm
– Phitocrom là sắc tố cảm nhận quang chu kì (các prôtêin hấp thụ ánh sáng) -> ảnh hưởng đến sự ra hoa, nảy mầm, đóng mở khí khổng.
Qúa trình phát triển được điều hòa bởi các phitôcrôm.
Phitôcrôm là sắc tố enzim tồn tại ở 2 dạng P660 (Pđ) hấp thụ ánh sáng đỏ (bước sóng 660 nm) và P730 (Pđx) hấp thụ ánh sáng đỏ xa (bước sóng 730 nm).
– Phitocrom có 2 dạng, có thể chuyển hóa thuận nghịch cho nhau dưới tác động của ánh sáng, Pđ hấp thụ ánh sáng đỏ, Pđx hấp thụ ánh sáng đỏ xa. Cây dài ngày ra hoa khi chiếu ánh sáng đỏ. Cây ngắn ngày ra hoa khi chiếu ánh sáng đỏ xa.
Phitôcrôm tác động đến sự nảy mầm, ra hoa và nhiều quá trình sinh lí khác.
d. Hoocmôn ra hoa
-Hoocmôn ra hoa (florigen) là các chất hữu cơ được hình thành trong lá và được vận chuyển đến các đỉnh sinh trưởng của thân làm cho cây ra hoa.
– Ở quang chu kỳ thích hợp, trong lá hình thành hoocmôn ra hoa.
III. ỨNG DỤNG KIẾN THỨC VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN
1. Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng
Trong ngành trồng trọt: điều khiển sự sinh trưởng của thực vật theo ý muốn con người
+ Kích thích hoặc ức chế hạt, của nảy mầm bằng hoocmôn.
+ Điều tiết sinh trưởng của cây gỗ bằng cách điều chỉnh ánh sáng để tăng chiều cao sau đó mới tăng đường kính thân.
+ Chọn giống cây phù hợp với mùa vụ.
+ Nhập nội các giống cây trồng mới chất lượng tốt, năng suất cao, xen canh gối vụ.
Ví dụ: Dùng gibêrelin để thúc hạt hoặc củ nảy mầm sớm khi chúng còn đang ở trạng thái ngủ (củ khoai tây)
– Trong công nghệ rượu bia:
+ Sử dụng hoocmôn gibêrelin GA để tăng quá trình phân giải tinh bột thành mạch nha.
– Trong lâm nghiệp:
+ Trồng rừng hỗn giao, điều chỉnh mật độ cây rừng.
2. Ứng dụng kiến thức về phát triển
Ứng dụng chất điều hoà sinh trưởng kết hợp với ảnh hưởng của điều kiện ngoại cảnh để chọn cây trồng phù hợp với địa lí, mùa vụ, xen canh, chuyển, gối vụ…