Soạn bài Những tình huống hiểm nghèo hay nhất
Video bài giảng Những tình huống hiểm nghèo – Chân trời sáng tạo
Chuẩn bị đọc
Câu 1 trang 36 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Theo em, một người bạn tốt cần có những đức tính gì?
Trả lời:
Theo em, một người bạn tốt cần có những đức tính:
– Trung thực
– Lắng nghe và quan tâm bạn
– Đồng hành với bạn ngay cả khi gặp khó khăn.
– Trung thành
– Tôn trọng quyết định, bí mật… của nhau
Câu 2 trang 36 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Trong trường hợp nào thì một người được xem là “kẻ mạnh”?
Trả lời:
– “Kẻ mạnh” là người có sức mạnh hơn người, chiếm ưu thế so với người khác về tri thức, bản lĩnh, ý chí,…
– Theo em, “kẻ mạnh” có thể xuất hiện trong mọi trường hợp, trong đời sống hàng ngày của mỗi chúng ta. Đó có thể là người có sức khoẻ tốt nhất trong một lớp học, hay đó có thể là người có sức mạnh tri thức, là một người có thành tích nổi trội trong lớp,…Và “kẻ mạnh” là người luôn biết giúp đỡ, sẻ chia với người khá
Trải nghiệm cùng văn bản
Câu 1 trang 37 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Sự kiện nào trong truyện làm cho em bất ngờ?
Trả lời:
Mẫu 1: Sự kiện trong truyện làm cho em bất ngờ đó là khi gặp hoạn nạn thì người bạn đi trước đã bỏ mặc người bạn còn lại.
Mẫu 2: Sự kiện trong truyện làm em bất ngờ là sự kiện khi người trên cây hỏi Gấu nói gì với người bạn kia thì người bạn đó đã nói rằng: “Không nên tin vào những kẻ bỏ mặc bạn bè trong cơn hoạn nạn”.
Mẫu 3: Việc chú gấu hú lên một tiếng và lắc đầu bỏ đi sau khi ngửi người bạn nằm dưới đất
Câu 2 trang 38 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Lời lẽ của chó sói trong truyện có thuyết phục không? Vì sao?
Trả lời:
Lời lẽ của chó sói trong truyện không thuyết phục vì đó là những lời lẽ vô căn cứ, không có gì chứng minh điều đó là đúng và chính xác hết. Sói chỉ đang cố bắt nạt và hạch sách chiên con mà thôi.
Câu 3 Trang 39 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Trong đoạn kết, chó sói cố tình vặn vẹo, hạch sách chiên con nhằm mục đích gì?
Trả lời:
Trong đoạn kết, chó sói cố tình vặn vẹo, hạch sách chiên con nhằm mục đích muốn buộc tội và ăn thịt chiên con.
Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1 trang 39 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Liệt kê một số từ ngữ chỉ không gian và thời gian trong văn bản Hai người bạn đồng hành và con gấu, Chó soi và chiên con theo mẫu dưới đây (làm vào vở). Nhận xét về không gian được miêu tả trong hai văn bản.
|
Tên văn bản |
Từ ngữ chỉ không gian |
Từ ngữ chỉ thời gian |
|
Hai người bạn đồng hành và con gấu |
||
|
Chó sói và chiên con |
Trả lời:
|
Tên văn bản |
Từ ngữ chỉ không gian |
Từ ngữ chỉ thời gian |
|
Hai người bạn đồng hành và con gấu |
Trong rừng, trong đám lá, trong cát, trên cây. |
đương, bấy giờ |
|
Chó sói và chiên con |
Dòng suối trong, phía nguồn trên, rừng sâu. |
Tức khắc, năm ngoái, khi tôi còn chửa ra đời |
– Không gian trong hai văn bản đều là không gian thiên nhiên rộng lớn với suối, rừng, cây cối,.. -> Không gian mở, tạo ra chiều kích không gian vô tận.
Câu 2 trang 39 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Xác định tình huống truyện trong hai văn bản Hai người bạn đồng hành và con gấuvà Chó sói và chiên con. Tình huống ấy có tác dụng thế nào trong việc thể hiện đặc điểm nhân vật?
Trả lời:
Tình huống truyện:
– Hai người bạn đồng hành và con gấu:Hai người bạn đi trong rừng thì một chú gấu nhảy ra vồ. Người bạn đi trước đã bỏ mặc người còn lại để chạy thoát thân.
– Chó sói và chiên con:Chiên con đang uống nước bên bờ suối thì gặp một con sói đói đang lảng vảng gần đó. Con sói đã vặn vẹo, hạch sách chiên con để có cớ ăn thịt.
* Tình huống ấy có tác dụng trong hiện thể hiện đặc điểm nhân vật như sau:
– Ở tình huống truyện “Hai người bạn đồng hành và con gấu”, nhờ sự xuất hiện bất ngờ của gấu mà ta biết được:
+ Người bạn đi trước là một kẻ tham sống sợ chết, chỉ biết lo nghĩ cho bản thân mình, bỏ mặc bạn bè lúc hoạn nạn.
+ Còn người bạn còn lại là một người thông minh, ứng biến linh hoạt trước những tình huống khó khăn, bất ngờ.
– Ở tình huống truyện “Chó sói và chiên con” đã cho ta thấy được:
+ Chó sói là một con vật gian xảo, độc ác, hống hách, bịa đặt và vô lý.
+ Chiên con: hồn nhiên, ngây thơ, đáng thương
Câu 3 trang 39 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Tóm tắt truyện Hai người bạn đồng hành và con gấu
Trả lời:
Hai người bạn đang đi trong rừng thì gặp gấu. Người bạn đi trước tìm được một cành cây và ẩn nấp, bỏ mặc người bạn còn lại. Người kia đành nằm bẹp xuống đất giả chết. Gấu ngửi tai anh này mãi thì hú lên một tiếng rồi bỏ đi. Khi được hỏi gấu đã nói gì thì anh này trả lời: “không nên tin vào những kẻ bỏ mặc bạn bè trong cơn hoạn nạn”.
Câu 4 trang 39 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Trong văn bản ngụ ngôn cũng như trong các văn bản truyện nói chung, lời thoại của mỗi nhân vật thường góp phần thể hiện đặc điểm của nhân vật ấy. Hãy tóm tắt cuộc đối thoại giữa hai nhân vật trong Chó sói và chiên con và cho biết lời thoại đã góp phần thể thiện đặc điểm của mỗi nhân vật như thế nào?
Trả lời:
– Tóm tắt lời thoại: Thấy chiên đang uống nước ở dòng suối, con sói liền tìm cách ăn thịt chiên con. Nó lại gần và thét lên “Sao mày dám cả gan vục mõm làm đục ngầu nước uống của ta? Tội mày phải trị không tha!” Chiên con sửng sốt xin tha và giải thích nơi mình uống nước cách xa suối nguồn phía trên của sói. Nhưng con sói lại tìm cớ khác rằng năm ngoái chiên đã nói xấu nó. Chiên con sợ hãi bèn đáp rằng năm ngoái chiên con vẫn chưa ra đời. Con sói vẫn hung hăng lại tìm ra lí do vô lí khác “Không phải mày thì anh mày đó!” để buộc tội chiên con nhằm ăn thịt bằng được chú chiên nhỏ
– Tác dụng của lời thoại trong việc thể hiện đặc điểm từng nhân vật:
+ Nhân vật sói đã thể hiện thói hung hăng, độc ác ý mạnh hiếp yếu của nó
+ Nhân vật chiên con đã cho thấy bản tính nhút nhát, yếu đuối và sự đáng thương của nhân vật.
Câu 5 trang 39 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Xác định đề tài và nêu bài học mà em rút ra từ mỗi văn bản
Trả lời:
– Hai người bạn đồng hành và con gấu:
+ Đề tài: tình bạn
+ Bài học: Không nên tin vào những kẻ bỏ mặc bạn bè trong cơn hoạn nạn
– Chó sói và chiên con:
+ Đề tài: Ỷ mạnh hiếp yếu
+ Bài học: Ỷ mạnh hiếp yếu là một thói xấu đáng bị lên án. Mỗi chúng ta nên tránh xa kẻ xấu, biết bảo vệ lẽ phải chống lại kẻ ác
Câu 6 trang 39 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Trong hai văn bản Chó sói và chiên con, Chó sói và cừu non, em thích văn bản nào hơn? Vì sao? Viết một một đoạn văn khoảng 4 đến 5 câu nêu cảm nhận của em về văn bản ấy.
Trả lời:
Bài tham khảo 1:
Trong hai văn bản, em thích văn bản “Chó sói và chiên con” hơn vì truyện được viết dưới dạng một bài thơ khiến em cảm thấy dễ cảm nhận hơn. Truyện kể về cuộc đối thoại giữa chó sói và chiên con bên một dòng suối. Qua đó ta thấy rõ tính cách từng nhân vật, sói hiện lên là một kẻ gian manh, độc ác, vô tích sự, thích bắt nạt kẻ yếu. Còn chiên con là một nhân vật vô cùng đáng thương nhưng lại có sự hồn nhiên, đáng yêu và những lí lẽ của riêng mình để đối đáp lại với sói. Mỗi nhân vật với những nét tính cách khác nhau đã góp một phần không nhỏ vào việc thể hiện đề tài của truyện. Truyện ngụ ngôn luôn mang đến cho chúng ta những bài học bổ ích và ý nghĩa nên em rất yêu thích thể loại này.
Bài tham khảo 2:
Em thích văn bản Chó sói và chiên con hơn. Vì truyện được viết dưới dạng thơ, các câu ngắn gọn, dễ hiểu và dễ nhớ. Qua câu chuyện chúng ta thấy được sự độc ác, hung hăng của con sói. Hình ảnh con sói tượng trưng cho những kẻ xấu trong xã hội, ý mạnh hiếp yếu để thỏa mãn lợi ích cá nhân. Đồng thời bạn đọc thương cảm sâu sắc với chú chiên con nhút nhát, yếu đuối đã bị sói ăn thịt. Câu chuyện đáng nhớ trên đã đem lại cho người đọc bài học đáng quý về thói xấu trong xã hội.
Xem thêm các bài soạn văn lớp 7 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Những cái nhìn hạn hẹp
Biết người, biết ta
Thực hành tiếng Việt trang 41
Chân, tay, tai, mắt, miệng