Giải vở bài tập Ngữ Văn lớp 7 Bài 9: Tùy bút và tản văn
Bài tập 1 trang 83, 84 VBT Ngữ Văn 7 Tập 2: Thực hiện các yêu cầu chuẩn bi bài và trong khi đọc văn bản.
Câu 1 trang 83 VBT Ngữ Văn 7 Tập 2: Em biết gì về điệu ru miền Bắc? (Gợi ý: có thể tìm bằng công cụ tìm kiếm trên Internet)
Trả lời:
Hát ru người Việt ở Bắc Bộ có nguồn gốc xã hội gắn liền với hoạt động lao động, với đời sống sinh hoạt gia đình. Không giống các thể loại dân ca khác chỉ bó hẹp trong bối cảnh của hội hè, những bài Hát ru ở Bắc Bộ thường mang tính chất ngụ ngôn, nội dung lời ca khá phong phú, mang nhiều hình ảnh nỗi niềm khác nhau. Từ hình ảnh những con vật thân thuộc, gần với cuộc sống của người nông dân như con cò, con vạc, con tôm, con mèo, con chuột, cái bống… đến công việc làm ăn, đi chợ; từ các mối quan hệ giữa con người với con người đến lẽ sống ở đời, các hiện tượng thiên nhiên quen thuộc. Lời ca của những bài Hát ru thường thể hiện tâm lý hồn nhiên, chất phác phù hợp với tính hình ảnh, tính cụ thể trong việc lĩnh hội hình tượng nghệ thuật của trẻ thơ.
Câu 2 trang 83 VBT Ngữ Văn 7 Tập 2: Đọc đoạn mở đầu và cho biết: Tình huống, địa điểm, thời gian,… của câu chuyện có gì đáng chú ý?
Trả lời:
– Thời gian: Một buổi trưa lung linh
– Địa điểm:
+ Ở Chúp, bên kia bờ Cửu Long Giang
+ Ở nhà một người bạn Nam Kỳ
– Tình huống: Nhân vật tôi nằm nghỉ trưa ở nhà người bạn, trước không gian trưa vắng lặng và âm thanh tiếng ru quen thuộc.
– Cảnh vật: “Một cách cửa bếp còn mở ….xanh dịu trên rèm cửa”
Câu 3 trang 83 VBT Ngữ Văn 7 Tập 2: Từ “nạo” trong câu: “Tiếng võng đưa kẽo kẹt như nạo vào hồn.” diễn tả được điều gì?
Trả lời:
Từ “nạo” trong câu: “Tiếng võng đưa kẽo kẹt như nạo vào hồn.” diễn tả âm thanh tiếng võng cọ sát vào tâm hồn tôi, mang đến những cảm giác bồi hồi, da diết.
Câu 4 trang 84 VBT Ngữ Văn 7 Tập 2: Tại sao tiếng hát ru lại khiến nhân vật “tôi” nhớ nhà?
Trả lời:
Tiếng hát ru nhắc nhân vật “tôi” nhớ đến những kỉ niệm ngày xưa ở ngôi nhà của mình, nhớ thầy, mẹ, vú em.
Câu 5 trang 84 VBT Ngữ Văn 7 Tập 2: Tiếng hát ru đã giúp nhân vật “tôi” nhận ra điều gì?
Trả lời:
Tiếng hát ru đã giúp “tôi” nhận ra rằng: “Thì ra tôi phải đi mất hàng ngàn cây số mới nhận thấy ở giữa gia đình người cái hạnh phúc hằng ngày vẫn có ở chính trong gia đình tôi.”
Câu 6 trang 84 VBT Ngữ Văn 7 Tập 2: Trong phần cuối văn bản, nhân vật “tôi” thấy hình ảnh gì của quê hương qua tiếng hát ru?
Trả lời:
Hình ảnh của quê hương qua tiếng hát ru: “Những làng tre xanh trên ruộng lúa, với các cô thôn nữ khăn mỏ quạ, những đêm trăng trai gái hát trống quân, những đêm trèo ngày vào đám, tất cả cuộc sống nhịp nhàng, đơn sơ, đầy thi vị ngoài đồng ruộng, trong thôn xóm, tất cả những cái gì rất đẹp của quê hương đều lần lượt hiện về trong lòng tôi vì câu hát”
Bài tập 2 trang 84, 85 VBT Ngữ Văn 7 Tập 2: Thực hiện các yêu cầu sau khi đọc văn bản.
Câu 1 trang 84 VBT Ngữ Văn 7 Tập 2: Bài tùy bút Trưa tha hương viết về chuyện gì? Đề tài và bối cảnh của câu chuyện có gì đặc biệt?
Trả lời:
– Bài tùy bút Trưa tha hương viết về cảm xúc, tâm trạng nhớ nhà của nhân vật “tôi” khi nghe thấy âm thanh tiếng ru của người xứ Bắc. Nhận ra những hạnh phúc giản dị nơi quê nhà mà bấy lâu nay đã quên mất.
– Đề tài và bối cảnh câu chuyện đặc biệt vì ở chính quê người, ở căn nhà của người khác nhân vật tôi lại bắt gặp được những âm thanh quen thuộc, nhắc nhớ những kỉ niệm xưa cũ.
Câu 2 trang 84 VBT Ngữ Văn 7 Tập 2: Tiếng hát ru đã làm nhân vật “tôi” nhớ đến những gì?
Trả lời:
– “Tự nhiên tôi thấy nhớ nhà”, “tôi bỗng nhớ nhà như một đứa trẻ”
– Nhớ về những kỉ niệm ngày xưa với thầy, mẹ, với vú em
– Nhớ về khung cảnh quen thuộc ở xứ Bắc
Câu 3 trang 85 VBT Ngữ Văn 7 Tập 2: Dẫn ra một số câu văn, đoạn văn thể hiện rõ tình cảm xúc động và những suy nghĩ sâu lắng của tác giả khi nghe tiếng hát ru.
Trả lời:
“Tôi bỗng nhớ nhà như một đứa trẻ. Và ngạc nhiên sao lại nằm ở đây, ở chốn rừng rú này. Thì ra tôi phải đi mất hàng ngàn cây số mới nhận thấy ở giữa gia đình người cái hạnh phúc hằng ngày vẫn có ở chính trong gia đình tôi.”
Câu 4 trang 85 VBT Ngữ Văn 7 Tập 2: Qua một số câu văn cụ thể trong văn bản, phân tích đặc điểm của tùy bút: ngôn ngữ rất giàu hình ảnh và cảm xúc.
Trả lời:
“Những làng tre xanh trên ruộng lúa, với các cô thôn nữ khăn mỏ quạ, những đêm trăng trai gái hát trống quân, những đêm trèo ngày vào đám, tất cả cuộc sống nhịp nhàng, đơn sơ, đầy thi vị ngoài đồng ruộng, trong thôn xóm, tất cả những cái gì rất đẹp của quê hương đều lần lượt hiện về trong lòng tôi vì câu hát.”
Câu 5 trang 85 VBT Ngữ Văn 7 Tập 2: Bài tùy bút cho em hiểu thêm được gì về điệu hát ru miền Bắc?
Trả lời:
Bài tùy bút cho em hiểu thêm về điệu hát ru miền Bắc không đơn thuần để hát ru em, ru con ngủ mà nó còn là điệu hồn dân tộc, nó là kí ức tuổi thơ của biết bao con người. Nó nhắc nhớ người ta về cội nguồn dân tộc và nơi chôn rau cắt rốn của mình.