Soạn bài Cái kính hay nhất
1. Chuẩn bị
Yêu cầu (trang 91 sgk Ngữ văn 8 Tập 1):
– Xem lại khái niệm truyện cười ở phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.
– Khi đọc hiểu văn bản truyện cười, các em cần chú ý:
+ Đó là truyện cười dân gian hay truyện cười hiện đại? Truyện kể lại sự việc gì? Sự việc ấy xảy ra trong bối cảnh nào? Cốt truyện có gì đặc biệt?,…
+ Đặc điểm của truyện cười được thể hiện trong văn bản ở những phương diện nào (cốt truyện, nhân vật, hành động, lời thoại, thủ pháp trào phúng, kết thúc bất ngờ,…)?
– Đọc trước truyện Cái kính, tìm hiểu thông tin về nhà văn A-dít Nê-xin.
– Hãy tìm, ghi lại một vài ý kiến về mục đích, đặc điểm, vai trò và tác dụng của truyện cười (dân gian hay hiện đại).
– Hãy nhớ lại và chuẩn bị kể cho bạn nghe về một hiện tượng hoặc tình huống hài hước mà em đã gặp trong cuộc sống.
Trả lời:
– Đó là truyện cười hiện đại. Truyện kể lại câu chuyện của nhân vật “tôi” với những lần đi khám mắt để cắt kính. Nhân vật “tôi” muốn đeo kính để trở nên trông giống một người tri thức.
– Đặc điểm của truyện cười được thể hiện trong văn bản ở những phương diện:
+ Cốt truyện: kể về những lần đi khám và cắt mắt kính của nhân vật “tôi”, và khi mắt anh có thể nhìn thấy rõ ràng cũng là lúc mắt kính bị vỡ.
+ Nhân vật: nhân vật “tôi”, các bác sĩ ở bệnh viện tư, bệnh viện nhà nước, từ Mỹ, Đức về khám.
+ Hành động thông qua mỗi lần đi khám và cắt mắt kính của nhân vật “tôi”.
+ Lời thoại: hóm hỉnh, hài hước.
+ Thủ pháp trào phúng: sau những lần đi khám mắt để cắt kính, hết bị buồn nôn, đau mắt, không thể sinh hoạt bình thường,…cho đến khi anh bị ngã, kính rơi ra thì lúc đó anh mới nhìn mọi thứ rõ ràng. Và khi về kể với vợ của mình, anh mới biết chiếc kính của mình rơi ra từ lúc đó.
+ Kết thúc bất ngờ: anh bị ngã, kính rơi vỡ khiến anh nhìn rõ mọi thứ -> kể với vợ -> phát hiện ra mắt mình nhìn sáng, rõ ràng nhất là khi không đeo kính.
– Thông tin về nhà văn A-dít Nê-xin: là một nhà văn nổi tiếng của Thổ Nhĩ Kỳ.
+ Ông sinh ngày 20 tháng 12 năm 1915 và mất ngày 6 tháng 7 năm 1995. Ông sinh ra tại Heybeliada, Istanbul – là thành phố lớn nhất của Thổ Nhĩ Kì.
+ Người ta biết đến ông không chỉ là một nhà hoạt động chính trị với những phát ngôn “chấn động” về tín ngưỡng, tôn giáo, mà hơn hết chính là khối lượng lớn các sáng tác của ông.
+ Ông đạt được rất nhiều thành tựu ở các quốc nha như Thổ Nhĩ Kì, Liên Bang Xố Viết, Ý, Bulgaria. Những tác phẩm của ông còn được lan truyền rộng rãi và dịch ra hơn 30 thứ tiếng khác nhau. Nửa đời sau, ông là một trong số ít các nhà văn Thổ Nhĩ Kỳ sống hoàn toàn bằng thu nhập từ các sáng tác của mình.
+ Sự nghiệp văn chương: sáng tác đa dạng các thể loại, tiêu biểu là tiểu thuyết và truyện cười.
– Một vài ý kiến về mục đích, đặc điểm, vai trò và tác dụng của truyện cười (dân gian hay hiện đại):
+ Mục đích: nhằm mục đích giải trí là chủ yếu, song nó cũng có tính chất phê phán nhẹ nhàng những thói xấu của người bình dân, những lầm lẫn, hớ hênh, những tình huống trớ trêu.
+ Đặc điểm: ngắn gọn, nặng về lí trí, có kết cấu chặt chẽ và kết thúc đột ngột, bất ngờ.
+ Vai trò: đem lại tiếng cười giải trí thư giãn, đồng thời ẩn chứa trong đó là những bài học ý nghĩa về cuộc sống.
+ Tác dụng: giải trí và giáo dục con người.
2. Đọc hiểu
*Nội dung chính: xoay quanh câu chuyện về nhân vật “tôi” chỉ vì tính sĩ, muốn bản thân mình trông tri thức mà đã đi cắt kính hết lần này đến lần khác. Qua đó, truyện phê phán, châm biến những người ưa sĩ diện trong xã hội.
*Trả lời câu hỏi giữa bài:
Câu 1 (trang 91 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Vì sao nhân vật “tôi” muốn đeo kính?
Trả lời:
– Nhân vật “tôi” muốn đeo kình vì muốn bản thân giống người tri thức.
Câu 2 (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Lần đầu khám, bác sĩ nói mắt của nhân vật “tôi” bị bệnh gì và hậu quả của việc đeo kính thế nào?
Trả lời:
– Lần đầu khám, bác sĩ nói mắt của nhân vật “tôi” bị cận thị, 1,75 đi-ốp và phải đeo kính. Hậu quả là anh ta thấy mặt mảy sa sầm, buồn nôn.
Câu 3 (trang 92 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Kính mới khác kính cũ như thế nào?
Trả lời:
– Đeo kính mới, nhân vật “tôi” không còn cảm thấy chóng mặt, buồn nôn. Thay vào đó, anh ta bị chảy nước mắt, lúc nào mắt cũng đỏ hoe, thương xót.
Câu 4 (trang 93 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Chiếc kính thứ ba gây ra hậu quả gì?
Trả lời:
– Hậu quả: nhìn mọi vật bị sai lệch hình ảnh, lúc to lúc nhỏ, không thể sinh hoạt bình thường được.
Câu 5 (trang 93 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Chiếc kính thứ tư có hạn chế gì?
Trả lời:
– Hạn chế: nhìn mọi vật đều thành hai.
Câu 6 (trang 94 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Cuối cùng, các bác sĩ có xác định được bệnh mắt của nhân vật “tôi” không?
Trả lời:
– Cuối cùng, các bác sĩ không xác định được bệnh mắt của nhân vật “tôi”.
Câu 7 (trang 94 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Điều gì đã xảy ra với nhân vật “tôi”?
Trả lời:
– Nhân vật “tôi” đi trên cầu, bước hụt và ngã lăn quay xuống đất, làm văng chiếc kính văng ra xa. Sau khi nhờ người tìm kính, anh ta đeo kính vào và mọi thức bỗng trở nên sáng, rõ ràng.
Câu 8 (trang 94 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Kết thúc truyện có gì bất ngờ?
Trả lời:
– Chiếc kính bị vỡ rơi mất mắt kính.
*Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1 (trang 95 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Hãy tóm tắt nội dung của truyện Cái kính. Nội dung của truyện liên quan như thế nào đến tên tập sách Những người thích đùa của Nê-xin?
Trả lời:
– Tóm tắt nội dung: Nhân vật “tôi” vì muốn đeo kính để trông giống một người tri thức nên đã đi khám mắt để cắt kính. Đầu tiên, bác sĩ bảo anh ta cận thị 1,75 đi-ốp, nhưng khi anh đeo kính cận vào thì bị buồn nôn và chóng mặt liên tục. Tiếp theo, anh đến một bác sĩ tư khác để khám thì được kết luận là bị viễn thị, anh đeo kính thì lúc nào cũng chảy nước mắt, mắt đỏ hoe. Thấy vậy, anh liền đến bệnh viện nhà nước khám thì bác sĩ bảo anh bị loạn thị, nhưng đeo kính loạn thị vào anh lại thấy cái gì cũng lùi xa ra, anh không thể sinh hoạt bình thường. Lần thứ tư anh khám ở chỗ bác sĩ mới ở Mỹ về thì đeo kính lại bị nhìn mọi thứ từ một hóa thành hai. Rồi lần thứ năm, anh tìm một bác sĩ ở Đức về thì khám anh bị viễn thị cùng cận thị nhưng đeo kính ở đây anh không phân biệt được sáng tối nữa. Lần thứ sáu khám, bác sĩ kết luận anh bị quáng gà. Anh đi hết nơi này đến nơi kia khám rồi uống thuốc, thay kính nhưng vẫn nhìn khó khăn, không hoạt động bình thường được. Trong một lần anh bị ngã, kính rơi ra, từ lúc đeo lại kính bị rơi anh nhìn gì cũng rõ ràng. Về tới nhà vợ bảo anh mới biết mắt kính bị vỡ từ lúc đó rồi.
– Truyện được trích ra từ tập sách Những người thích đùa của Nê-xin.
Câu 2 (trang 95 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Nêu hậu quả của mỗi lần nhân vật “tôi” thay kính mới.
Trả lời:
– Lần thứ nhất: bị buồn nôn và chóng mặt.
– Lần thứ hai: nước mắt chảy, đỏ hoe.
– Lần thứ ba: nhìn thấy vật gì cũng xa dần, không thể sinh hoạt bình thường được.
– Lần thứ tư: nhìn mọi thứ từ một hóa thành hai.
– Lần thứ năm: không phân biệt được sáng tối.
– Lần thứ sáu: nhìn xa thấy gần.
– Những lần tiếp theo: nhìn cái gì cũng ra màu xanh, mọi thứ lẫn lộn hết.
Câu 3 (trang 95 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Em có nhận xét gì về các bác sĩ khám mắt và nhân vật “tôi” trong truyện cười này? Điều gì là sự thật và điều gì đã được phóng đại?
Trả lời:
– Các bác sĩ khám mắt trong truyện tuy là có người đi du học về, đều là người có học thức, trình độ chuyên môn nhưng khi khám cho bệnh nhân thì đều khám không có tâm, khám qua loa, dối trá để khiến bệnh nhân vừa tốn tiền, tốn thời gian và vẫn không giúp gì được cho bệnh nhân.
– Nhân vật “tôi” là người thích sĩ diện, chỉ vì muốn bản thân mình trông thật tri thức mà đã kiên quyết đi cắt kính để rồi vừa tốn tiền của lẫn thời gian, vừa ảnh hưởng đến sức khỏe của mắt mặc dù mặt anh ta vẫn bình thường.
– Sự thật: mắt nhân vật “tôi” bình thường, không có vấn đề gì cả.
– Điều được phóng đại: mỗi lần đi khám lại phát hiện ra một loại bệnh về mắt.
Câu 4 (trang 95 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Hãy phân tích một số đặc điểm của truyện cười được thể hiện ở văn bản Cái kính.
Trả lời:
– Truyện kể về những lần đi khám và cắt mắt kính của nhân vật “tôi”, và khi mắt anh có thể nhìn thấy rõ ràng cũng là lúc mắt kính bị vỡ.
– Truyện xây dựng hình tượng nhân vật đại diện cho những con người sĩ diện, bất chấp mọi thứ chỉ để đạt được điều mình mong muốn, đồng thời, hình tượng các bác sĩ khám mắt cho nhân vật “tôi” ai cũng khám sai nhưng đều chê người khám trước là lang băm, ngu dốt.
– Truyện đưa ra các chi tiết gây cười theo trình tự logic, tạo nên những tình huống bất ngờ kết hợp sử dụng biện pháp trào phúng khiến câu chuyện về nhân vật “tôi” trở nên hấp dẫn, hài hước.
Câu 5 (trang 95 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Theo em, truyện Cái kinh nêu lên và châm biến, phê phán điều gì? Điều đó có ý nghĩa với cuộc sống hôm nay như thế nào?
Trả lời:
– Truyện nêu lên và châm biếm, phê phán những thành phần ưa sĩ diện trong xã hội. Trong truyện, nhân vật tôi vì muốn sĩ diện cho giống tri thức nên đi khám để cắt kính đeo. Các bác sĩ thì sĩ diện tỏ ra mình giỏi nên đều chê người trước nhưng rồi kết cục ai cũng khám sai cho nhân vật tôi. Điều đó vẫn có ý nghĩa đối với cuộc sống hôm nay bởi tồn tại rất nhiều người như thế.
Câu 6 (trang 95 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Từ điển tiếng Việt giải nghĩa từ bệnh tưởng là “trạng thái tinh thần lo lắng do bị ám ảnh là mình đã mắc một bệnh nào đó, kì thật không phải”. Theo em, nhân vật “tôi” trong truyện Cái kính có mắc bệnh tưởng hay không? Vì sao?
Trả lời:
– Theo em, nhân vật “tôi” trong truyện Cái kính có mắc bệnh tưởng vì tình trạng mắt đang bình thường, không có vấn đề gì nhưng vẫn muốn đeo kính để khiến mình trông tri thức hơn. Sau những lần đi cắt kính và ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc sống hằng ngày, anh ta vẫn nghĩ mắt mình có vấn đề chứ nhất quyết không chịu bỏ kính ra.
Video bài giảng Văn 8 Cái kính – Cánh diều
Xem thêm các bài Soạn văn lớp 8 Cánh diều hay, chi tiết khác:
Đổi tên cho xã
Cái kính
Thực hành tiếng Việt trang 95
Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục
Thi nói khoác