Khoa học tự nhiên lớp 7 Bài 16: Sự phản xạ ánh sáng
A. Lý thuyết KHTN 7 Bài 16: Sự phản xạ ánh sáng
I. Hiện tượng phản xạ ánh sáng
– Hiện tượng phản xạ ánh sáng là khi chiếu một chùm sáng vào các bề mặt nhẵn bóng thì chùm sáng bị hắt trở lại theo hướng khác.
– Trong hiện tượng phản xạ ánh sáng người ta quy ước (hình vẽ):
– G: gương phẳng (mặt phản xạ).
– Tia sáng tới (SI): tia sáng chiếu vào gương.
– Tia sáng phản xạ (IR): tia sáng bị gương hắt trở lại.
– Điểm tới (I): giao điểm của tia sáng tới và gương.
– Pháp tuyến (IN) tại I: đường thẳng vuông góc với gương tại I.
– Mặt phẳng tới: mặt phẳng chứa tia sáng tới và pháp tuyến tại điểm tới.
– Góc tới góc tạo bởi tia sáng tới và pháp tuyến tại điểm tới.
– Góc phản xạ góc tạo bởi tia sáng phản xạ và pháp tuyến tại điểm tới.
II. Định luật phản xạ ánh sáng
1. Thí nghiệm
Bố trí thí nghiệm như hình vẽ
2. Định luật phản xạ ánh sáng
– Tia sáng phản xạ nằm trong mặt phẳng tới.
– Góc phản xạ bằng góc tới (i’=i)
III. Phản xạ và phản xạ khuếch tán
– Hiện tượng phản xạ (phản xạ gương) xảy ra khi các tia sáng song song tới mặt phản xạ nhẵn bị phản xạ theo một hướng. Khi có phản xạ ta có thể nhìn thấy ảnh của vật.
– Hiện tượng phản xạ khuếch tán (tán xạ) xảy ra khi các tia sáng song song tới mặt phản xạ không nhẵn bị phản xạ theo mọi hướng. Khi có phản xạ khuếch tán ta không nhìn thấy ảnh của vật.
Sơ đồ tư duy bài học
B. Bài tập trắc nghiệm KHTN 7 Bài 16: Sự phản xạ ánh sáng
Câu 1. Hình ảnh dưới đây là hiện tượng gì?
A. Phản xạ gương.
B. Phản xạ khuếch tán.
C. In bóng.
D. Khúc xạ.
Hướng dẫn giải
Đáp án đúng là: A
Phản xạ gương là hiện tượng các tia sáng song song truyền đến bề mặt nhẵn bị phản xạ theo một hướng.
Khi có phản xạ gương ta có thể quan sát được ảnh của vật.
Câu 2. Hiện tượng phản xạ khuếch tán khác hiện tượng phản xạ gương như thế nào?
A. Hiện tượng phản xạ khuếch tán quan sát được ảnh của vật còn hiện tượng phản xạ gương thì không.
B. Hiện tượng phản xạ khuếch tán không quan sát được ảnh của vật còn hiện tượng phản xạ gương thì có.
C. Khi chiếu chùm tia sáng song song đến bề mặt nhẵn thì bị phản xạ theo một hướng đối với hiện tượng phản xạ khuếch tán và theo mọi hướng đối với hiện tượng phản xạ gương.
D. Cả A và C đều đúng.
Hướng dẫn giải
Đáp án đúng là: B
+ Phản xạ gương là hiện tượng các tia sáng song song truyền đến bề mặt nhẵn bị phản xạ theo một hướng.
Khi có phản xạ gương ta có thể quan sát được ảnh của vật.
+ Phản xạ khuếch tán là hiện tượng các tia sáng song song truyền đến bề mặt không nhẵn bị phản xạ theo mọi hướng.
Khi có phản xạ khuếch tán ta không quan sát được ảnh của vật.
Câu 3. Khi có phản xạ khuếch tán ta thấy ảnh của vật như thế nào?
A. Ảnh của vật ngược chiều.
B. Ảnh của vật cùng chiều.
C. Ảnh của vật quay một góc bất kì.
D. Không quan sát được ảnh của vật.
Hướng dẫn giải
Đáp án đúng là: D
Khi có phản xạ khuếch tán ta không quan sát được ảnh của vật.
Khi mặt nước gọn sóng
Câu 4. Phản xạ khuếch tán là gì?
A. Là hiện tượng các tia sáng song song truyền đến bề mặt nhẵn bị phản xạ theo một hướng.
B. Là hiện tượng các tia sáng song song truyền đến bề mặt không nhẵn bị phản xạ theo mọi hướng.
C. Là hiện tượng các tia sáng hội tụ truyền đến bề mặt không nhẵn bị phản xạ theo mọi hướng.
D. Là hiện tượng các tia sáng phân kỳ truyền đến bề mặt nhẵn bị phản xạ theo một hướng.
Hướng dẫn giải
Đáp án đúng là: B
Phản xạ khuếch tán là hiện tượng các tia sáng song song truyền đến bề mặt không nhẵn bị phản xạ theo mọi hướng.
Câu 5. Góc tới là góc tạo bởi hai tia nào?
A. Tia sáng tới và tia phản xạ.
B. Tia sáng tới và mặt gương.
C. Tia sáng tới và pháp tuyến.
D. Tia phản xạ và pháp tuyến.
Hướng dẫn giải
Đáp án đúng là: C
Góc tới là góc tạo bởi tia sáng tới và pháp tuyến tại điểm tới.
Câu 6. Pháp tuyến là
A. đường thẳng vuông góc với gương tại điểm tới.
B. đường thẳng song song với gương.
C. đường thẳng trùng với tia sáng tới.
D. đường thẳng vuông góc với tia sáng tới.
Hướng dẫn giải
Đáp án đúng là: A
Pháp tuyến là đường thẳng vuông góc với gương tại điểm tới.
Câu 7. Bề mặt nào dưới đây không thể xảy ra hiện tượng phản xạ ánh sáng?
A. Mặt vải thô.
B. Nền đá hoa.
C. Giấy bạc.
D. Mặt bàn thủy tinh.
Hướng dẫn giải
Đáp án đúng là: A
Hiện tượng phản xạ ánh sáng có thể xảy ra trên bề mặt nhẵn bóng.
A –
Mặt vải thô không phải bề mặt nhẵn bóng nên không thể xảy ra hiện tượng phản xạ ánh sáng.
B –
Nền đá hoa là một bề mặt nhẵn bóng.
C –
Giấy bạc là một bề mặt nhẵn bóng.
D –
Mặt bàn thủy tinh nhẵn là một bề mặt nhẵn bóng.
Câu 8. Hiện tượng phản xạ ánh sáng không thể xảy ra trên bề mặt nào?
A.
B.
C.
D.
Hướng dẫn giải
Đáp án đúng là: D
Hiện tượng phản xạ ánh sáng có thể xảy ra trên các bề mặt nhẵn bóng.
A – mặt gương, là bề mặt nhẵn bóng nên có thể xảy ra hiện tượng phản xạ ánh sáng.
B – mặt đá hoa, là bề mặt nhẵn bóng nên có thể xảy ra hiện tượng phản xạ ánh sáng.
C – mặt nước phẳng lặng, là bề mặt nhẵn bóng nên có thể xảy ra hiện tượng phản xạ ánh sáng.
D – mặt giấy, không phải bề mặt nhẵn bóng nên không thể xảy ra hiện tượng phản xạ ánh sáng.
Câu 9. Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về mối liên hệ giữa tia phản xạ và tia tới.
A. Tia phản xạ và tia tới nằm trong cùng một mặt phẳng.
B. Góc hợp bởi tia phản xạ và pháp tuyến tại điểm tới bằng đúng góc hợp bởi tia tới và pháp tuyến tại điểm tới.
C. Tia tới và tia phản xạ luôn vuông góc với nhau.
D. Tia phản xạ và tia tới luôn nằm về hai phía của pháp tuyến tại điểm tới.
Hướng dẫn giải
Đáp án đúng là: C
Tia tới và tia phản xạ vuông góc với nhau khi và chỉ khi góc tới bằng 450.
Câu 10. Khi tia tới hợp với pháp tuyến tại điểm tới một góc i = 300 thì tia phản xạ hợp với pháp tuyến tại điểm tới một góc bao nhiêu?
A. i’ = 300.
B. i’ = 400.
C. i’ = 600.
D. i’ = 450.
Hướng dẫn giải
Đáp án đúng là: A
Theo định luật phản xạ ánh sáng, góc tới bằng góc phản xạ nên khi i = 300 thì i’ = 300.
Xem thêm các bài tóm tắt lý thuyết Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Bài 15: Năng lượng ánh sáng. Tia sáng, vùng tối
Bài 17: Ảnh hưởng của vật qua gương phẳng
Bài 18: Nam châm
Bài 19: Từ trường