Tóm tắt lý thuyết
1.1. Quan niệm và vai trò
– Quan niệm: Tổ chức lãnh thổ công nghiệp là việc bố trí, sắp xếp các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp để tạo nên các không gian lãnh thổ công nghiệp các cấp khác nhau.
– Vai trò:
+ Sử dụng hợp lí các điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên, điều kiện kinh tế-xã hội nhằm đạt hiệu quả cao nhất về kinh tế-xã hội và môi trường.
+ Phát huy sức mạnh tổng hợp của đất nước.
+ Thu hút nguồn lực từ bên ngoài.
1.2. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp
– Các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp trên thế giới khá đa dạng và phong phú
– Các hình thức phổ biến:
Một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp phổ biến
– So sánh các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp qua các tiêu chí vai trò và đặc điểm qua nội dung Bảng 30 dưới đây
Bảng 30. Đặc điểm và vai trò của một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp
– Một số ví dụ về các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp trong thực tế
Sơ đồ của một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp
Bài tập minh họa
Bài tập 1: Tổ chức lãnh thổ công nghiệp là gì? Tổ chức lãnh thổ công nghiệp có các hình thức nào? Mỗi hình thức có đặc điểm và vai trò ra sao?
Hướng dẫn giải:
– Tổ chức lãnh thổ công nghiệp là việc bố trí, sắp xếp các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp để tạo nên các không gian lãnh thổ công nghiệp các cấp khác nhau.
– Các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp: điểm công nghiệp, khu công nghiệp, trung tâm công nghiệp, vùng công nghiệp.
– Mỗi hình thức có đặc điểm và vai trò khác nhau đối với sự phát triển kinh tế, xã hội ở mỗi quốc gia.
Bài tập 2: Hình thức tổ chức trung tâm công nghiệp có đặc điểm và vai trò như thế nào?
Hướng dẫn giải:
* Vai trò:
– Có vị trí quan trọng trong nền kinh tế, chiếm tỉ trọng đáng kể trong giá trị sản xuất và GDP của vùng và cả nước.
– Là hạt nhân tạo vùng kinh tế, có sức lan toả rộng.
– Là nơi đón đầu công nghệ mới và tạo ra những đột phá trong sản xuất.
* Đặc điểm:
– Gắn với các đô thị vừa và lớn, có vị trí địa lí thuận lợi.
– Bao gồm các khu công nghiệp, điềm công nghiệp và các xi nghiệp công nghiệp có mối liên hệ chặt chẽ về quy trinh công nghệ, hỗ trợ nhau trong sản xuất.
– Có các xí nghiệp hạt nhân và các xí nghiệp bổ trợ.
– Có dân cư sinh sống và có cơ sở vật chất – kĩ thuật, cơ sở hạ tầng hoàn thiện.
– Có nguồn lao động dồi dào với trình độ tay nghề cao.