Tóm tắt lý thuyết
1.1. Những biến đổi chính trong xã hội Tây Âu thời trung đại
– Sau các cuộc phát kiến địa lí, quý tộc và thương nhân châu Âu ra sức cướp bóc của cải, tài nguyên của các nước thuộc địa.
– Họ còn bắt hàng triệu người da đen ở châu Phi đem bán cho các chủ đồn điền, hầm mỏ ở châu Âu, châu Mỹ. Ở trong nước, quý tộc cướp đoạt ruộng đất của nông dân, đuổi nông nô ra khỏi lãnh địa.
– Xã hội hình thành các giai cấp mới là: tư sản và vô sản.
- Giai cấp tư sản nắm trong tay tư liệu sản xuất, giàu có.
- Giai cấp vô sản không có tư liệu sản xuất, phải bán sức lao động để kiếm sống, và bị giai cấp tư sản bóc lột nặng nề.
1.2. Sự ra đời của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa
– Phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa được hình thành gắn liền với sự xuất hiện của hai giai cấp cơ bản là tư sản và vô sản.
Sơ đồ 5. Sự hình thành hai giai cấp tư sản và vô sản
– Giai cấp tư sản thuê mướn nhân công, thu lợi nhuận. Giai cấp vô sản trở thành lao động làm thuê.
Hình 5. Mối quan hệ giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản (tranh biếm họa)
Bài tập minh họa
Câu 1: Xã hội Tây Âu thời trung đại có hình thành giai cấp mới nào?
Hướng dẫn giải
– Xã hội Tây Âu thời trung đại có hình thành hai giai cấp mới là tư sản và vô sản.
Câu 2: Kinh tế Tây Âu thời hậu kì trung đại có những thay đổi như thế nào?
Hướng dẫn giải
– Kinh tế Tây Âu phát triển nhanh.
- Tầng lớp quý tộc, thương nhân Tây Âu ra sức cướp bóc của cải, tài nguyên, nhân công của các nước thuộc địa.
- Ở trong nước, tầng lớp quý tộc còn tước đoạt ruộng đất của nông dân biến thành các đồn điền, nông dân mất ruộng đất hình thành đội ngũ công nhân làm thuê.
Đến đầu thế kỉ XVI, phương thức kinh doanh tư bản chủ nghĩa xuất hiện.