Tóm tắt lý thuyết
1.1. Vị trí địa lí
Hình 22.1. Bản đồ vị trí địa lí và một số trạm nghiên cứu khoa học ở châu Nam Cực
– Châu Nam Cực gồm hai bộ phận: lục địa Nam Cực và các đảo, quần đảo ven lục địa.
– Đại bộ phận lãnh thổ của châu Nam Cực nằm trong phạm vi của vòng cực Nam.
– Diện tích: 14,1 triệu km2, lớn thứ tư trên thế giới
– Châu Nam Cực nằm cách xa các châu lục khác, được phân thành hai bộ phận: phấn phía đông và phần phía tây (lấy kinh tuyến 00 và 180 làm ranh giới).
- Phần phía đông châu lục có diện tích rộng hơn phần phía tây.
- Phần phía tây có một bộ phận kéo dài tạo thành bán đảo Nam Cực và một số đảo, quần đảo.
1.2. Lịch sử khám phá và nghiên cứu châu Nam Cực
a. Trạm A-mun-xen – X cốt (Amundsen – Scott) của Hoa Kỳ (thành lập năm 1956)
b. Trạm Đa-vít (Davis) của Ô-xtray-li-a (thành lập năm 1957)
c. Trạm Bê-lin-hao-den (Bellingshausen) của Liên Bang Nga (thành lập năm 1968)
Hình 22.2. Hình ảnh một số trạm nghiên cứu khoa học ở châu Nam Cực
– Châu Nam Cực được phát hiện và nghiên cứu muộn nhất
– Lần đầu tiên phát hiện ra châu Nam Cực là hai nhà hàng hải người Nga.
– Đầu thế kỉ XX, một số nhà thám hiểm mới đặt chân lên lục địa nam Cực và sau đó tiến sâu vào các vùng nội địa.
– Từ năm 1957, việc nghiên cứu châu Nam Cực được tiến hành một cách toàn diện. Nhiều nước đã xây dựng các trạm nghiên cứu ở đây như: Liên bang Nga, Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Ô-xtrây-li-a, Đức, Nhật Bản, Ác-hen-ti-na, …
– Hiện nay, châu Nam Cực có một mạng lưới các trạm nghiên cứu khoa học, đang tiến hành nghiên cứu tổng hợp các điều kiện tự nhiên bằng các phương tiện kĩ thuật hiện đại.
Bài tập minh họa
Câu 1: Trong 6 châu lục, châu Nam Cực là châu lục đứng thứ mấy về diện tích?
Hướng dẫn giải
– Diện tích của châu Nam Cực là 14,1 triệu km2.
– Châu Nam Cực là châu lục đứng thứ 4 về diện tích trong sáu châu lục.
Câu 2: Loài vật nào là biểu tượng cho châu Nam Cực?
Hướng dẫn giải
– Loài vật được coi là biểu tượng của châu Nam Cực là chim Cánh Cụt. Chim Cánh Cụt là loài chim không biết bay, sống bày đàn và sống nhờ ăn nguồn tôm, cá, các sinh vật phù du dồi dào ở các biển bao quanh.