Bài 3: Tỉ lệ bản đồ. Tính khoảng cách thực tế dựa vào tỉ lệ bản đồ – KNTT

– Tỉ lệ bản đồ cho biết mức độ thu nhỏ độ dài giữa các đối tượng trên bản đồ so với thực tế là bao nhiêu.

– Tỉ lệ bản đồ có 2 dạng:

+ Tỉ lệ số: phân số luôn có tử số là 1. Mẫu số càng lớn, tỉ lệ càng nhỏ và ngược lại.

+ Tỉ lệ thước: được vẽ dưới dạng một thước đo đã tính sẵn, mỗi đoạn đều ghi số đo độ dài tương ứng trên thực tế.

– Muốn biết khoảng cách thực tế của 2 điểm A và B, ta dùng thước đo khoảng cách từ A đến B trên bản đồ rồi dựa vào tỉ lệ để tính.

– Nếu trên bản đồ có tỉ lệ thước, ta đem khoảng cách AB trên bản đồ áp vào thước tỉ lệ sẽ biết được khoảng cách AB trên thực tế.

1. Cho biết ý nghĩa của tỉ lệ bản đồ.
2. Tỉ lệ số và tỉ lệ thước khác nhau như thế nào?

Hướng dẫn giải:

Để trả lời câu hỏi này các em nghiên cứu nội dung mục 1 SGK kết hợp kiến thức bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

1. Ý nghĩa của tỉ lệ bản đồ

Tỉ lệ bản đồ cho biết mức độ thu nhỏ độ dài giữa các đối tượng trên bản đồ so với thực tế là bao nhiêu.

2. Khác nhau giữa tỉ lệ số và tỉ lệ thước

– Tỉ lệ số: là một phân số luôn có tử là 1. Mẫu số càng lớn thì tỉ lệ càng nhỏ và ngược lại.

– Tỉ lệ thước: là tỉ lệ được vẽ dưới dạng thước đo tính sẵn, mỗi đoạn đều ghi số đo độ dài tương ứng trên thực tế.

1. Trên bản đồ hành chính có tỉ lệ 1 : 6 000 000, khoảng cách giữa Thủ đô Hà Nội với Thành phố Hải Phòng và thành phố Vinh (Nghệ An) lần lượt là 1,5 cm và 5 cm, vậy trên thực tế hai thành phố đó cách Thủ đô Hà Nội bao nhiêu ki-lô-mét?
2. Hai địa điểm có khoảng cách trên thực tế là 25 km, thì trên bản đồ có tỉ lệ 1 : 500 000, khoảng cách giữa hai địa điểm đó là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải:

Tính toán cơ bản:

1. Bản đồ có tỉ lệ 1 : 6 000 000 tức là 1 cm trên bản đồ tương ứng với 6 000 000 ngoài thực tế.

=> Khoảng cách trên thực tế = Khoảng cách trên bản đồ x 6 000 000.

2. Bản đồ tỉ lệ 1 : 500 000 có khoảng cách trên thực tế là 25 km (=2 500 000)

=> Khoảng cách trên bản đồ = 2 500 000 : 500 000

Lời giải chi tiết:

1.

– Trên thực tế khoảng cách từ thành phố Hải Phòng tới Thủ đô Hà Nội là: 

1,5 x 6 000 000 = 9 000 000 (cm) = 90 (km)

– Trên thực tế khoảng cách từ thành phố Vinh (Nghệ An) tới Thủ đô Hà Nội là: 

5 x 6 000 000 = 30 000 000 (cm) = 300 (km)

2. 

Khoảng cách giữa hai địa điểm đó là:

2 500 000: 500 000 = 5 (cm)