Tóm tắt lý thuyết
1.1. Những vấn đề về dân cư
– Quy mô dân số: 1,3 tỉ người, đứng thứ 2 thế giới sau châu Á.
– Tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên cao do tỉ suất sinh cao, tỉ suất tử giảm.
– Số người xuất cư cao hơn so với người nhập cư.
– Cơ cấu dân số: trẻ, số người trong và dưới độ tuổi lao động chiếm tỉ lệ cao.
⇒ Dân số đông, tăng nhanh cùng với số người trong độ tuổi lao động cao đã gây ra các vấn đề kinh tế – xã hội: việc làm, đói nghèo,…
Hình 10.1. Tỉ suất tăng dân số tự nhiên và tuổi thọ trung bình của châu Phi qua một số giai đoạn
1.2. Những vấn đề xã hội
a. Nạn đói
– Thực trạng: vẫn còn xảy ra ở nhiều quốc gia, đặc biệt là khu vực Nam Xa-ha-ra. Hàng năm, châu Phi vẫn cần trợ cấp về khoản lương thực.
– Nguyên nhân: do canh tác hạn chế, xung đột vũ trang.
b. Xung đột quân sự
– Nguyên nhân: mâu thuẫn giữa các bộ tộc, cạnh tranh về tài nguyên, …
– Ảnh hưởng lớn đến đời sống, quá trình phát triển kinh tế – xã hội, môi trường thiên nhiên,..
1.3. Di sản lịch sử
– Châu Phi là một trong những cái nôi của loài người, nhiều di sản có lịch sử lâu đời: phép tính diện tích, giấy,..
– Di sản vật thể nổi tiếng: kim tự tháp Gi-da, thành cổ Tim-bút-tu, hoàng cung A-bô-mây,…
– Hiện nay, việc chăm sóc, bảo vệ di sản gặp nhiều khó khăn do nguồn kinh phí lớn, xung đột quân sự, khủng bố, ảnh hưởng của thiên tai,… đòi hỏi sự chung tay bảo vệ của chính quyền, nhân dân và cộng đồng quốc tế.
Hình 10.2. Quần thể kim tự tháp Gi-da
Bài tập minh họa
Câu 1: Dân cư châu Phi tập trung đông đúc và phân bố thưa thớt ở đâu?
Em có nhận xét gì về sự phân bố dân cư châu Phi?
Hướng dẫn giải
– Hầu hết dân cư tập trung đông và rất đông ở vùng duyên hải ở phần cực Bắc và cực Nam của châu Phi, ven vịnh Ghi-nê và nhất là thung lũng sông Nin.
– Hoang mạc Xa-ha-ra có khí hậu khô hạn, khắc nghiệt nên hầu như không có dân cư sinh sống.
– Dân cư châu Phi phân bố không đều.
Câu 2: Nguyên nhân khiến người dân ở châu Phi thường xuyên bị nạn đói đe dọa là gì?
Hướng dẫn giải
Nguyên nhân khiến người dân ở châu Phi thường xuyên bị nạn đói đe dọa là:
– Canh tác hạn chế
– Xung đột vũ trang
Trả lời